o-Dekl. (m./f.)

ventus ī  m

Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:

1. ventus, ī, maskulin (vergleiche altindisch vāti, weht, vānt, wehend, griechisch ἄϝημι, wehe, gotisch winds, althochdeutsch wint, Wind), der Wind

I)eigentlich und übertragen

A)eigentlich

v. aquilo, v. boreas, NordwindNep.

atabalus v.Quint.

corus v.Caes.

septentriones ventiCic.

turbo v.Plaut.

ventus et auraOv. Ib. 108

v. secundus, adversus, siehe secundus, adversus

venti septentrionalesColum., Gegensatz australesIsid. orig.

ventus acriorCurt.

v. remissiorCaes.

v. magnusCaes.

v. vehemensAuct. b. Hisp.

idoneusCaes.

secundus et ferens, günstiger FahrwindSen.

und so

venti ferentes, fördernde, günstige W.Plin. pan. Ov.

contrarii ventiPlin. ep.

venti subiti ac procellosiLiv.

ventus premente nebulā cĕcĭditLiv.

sub idem tempus venti vis omnis cĕcĭditLiv.

circumagit se ventus, der W. schlägt umLiv.

mare acriore vento concitatum fluctus ciereCurt.

maximus ventus cooriturCaes.

se vento dare, sich vor dem Wind legen, vor dem Wind fahrenCaes.

venti ab utriusque terrae praealtis montibus subiti ac procellosi se deiciuntLiv.

in conspectum ferme Africae prospero cursu vectum primo destituit ventus, deinde versus in Africum (in den Südwind umsetzend) turbavit ac passim naves disiecitLiv.

villae deturbavit ventus tectum et tegulasPlaut.

iam conversis in eam partem navibus, quo ventus ferebatCaes.

Gallia assiduis ventis fatigaturIustin.

subito inhorruit mare et discordes in perniciem nostram flavere ventiSen. rhet.

cum contrarii venti flare coepissentPs. Quint. decl.

semper aër spiritu aliquo movetur; frequentius tamen auras quam ventos habetPlin. ep.

Victoria vento icta (durch einen Windstoß) de podio decĭditSpart.

ventus increbrescitCic.

ventus intermittiturCaes.

ne ventus lucernam interemat (= interimat), auslöschtTrag. inc. fr.

contrario vento laborare coeperuntLact.

si forte ventus remisissetCaes.

cum saevire ventus coepissetCaes.

cum ventus usque ad extremum periculum saevire coepissetLact.

navis velox et non sentiens ventumSen.

ibi omnes silent ventiPlin. ep.

silere ventum protinus iussit (Christus)Lact.

silens a ventis diesColum.

cum vero venti a Pontico mari spirant, quidquid sabuli in campis iacet, converruntCurt.

Cu. Quid facitis, quaeso? Pa. Ventum. Cu. Nolo equidem mihi fieri ventulumPlaut. Curc. 315 sq. (vergleiche ventulus)

und so

face ventumPlaut. Cas. 636

Sprichwörtlich

in vento et rapida scribere oportet aqua, sich vergebliche Mühe machenCatull. 70, 4

verba in ventos dare, in den Wind, vergeblich redenOv. am. 1, 6, 42

auch

dicta dare ventisVal. Flacc. 5, 21

ebenso

ventis loqui in cassumAmm. 15, 5, 8 und 25, 9, 2

und

profundere verba ventisLucr. 4, 928 (931)

cunctane in aequoreos abierunt irrita ventos?Ov. trist. 1, 8, 35

dare verba et vela ventis, sein Versprechen, sein Wort nicht haltenOv. her. 2, 25

ventis tradere rem, der VergessenheitHor. carm. 1, 26, 3

ferre videre sua gaudia ventos, zu Wasser werden sehenVerg. Aen. 10, 652

vento vivere, vom Wind leben, das heißt sehr kärglich sich behelfenCod. Iust. 5, 50, 2 extr.

B)übertragen

1)die Blähung

nec ventos emittit (ergänze venter)Colum. 6, 30, 8

venti per podicem frequentiaCael. Aur. de signif. diaet. pass. 44

2)metonymisch: ein sehr dünner, leichter Stoff

textilisP. Syr. bei Petron. 55, 6. v. 15

II)bildlich: der Wind

a)als Sinnbild des günstigen oder ungünstigen Geschicks usw.

venti secundi, Glück, günstiges GeschickCic.

alios vidi ventos, herannahenden Sturm = bevorstehendes UnglückCic.

vento aliquo in optimum quemque excitato, bei Erregung eines SturmsCic.

b)für Erregungsmittel

omnes rumorum et contionum ventos colligere, GerüchteCic. Clu. 77

c)im Staat

quicumque venti erunt, wie die Winde wehen, das heißt wie die Umstände sein werdenCic. ep. 12, 25, 5

Caesaris nunc venti valde sunt secundiCic. ad Att. 2, 1, 6

eorum ventorum, quos proposui, moderator quidam et quasi gubernator, sozusagen ein Obersteuermann, der die eben genannten günstigen Wind (= die Mittel, die Milo aufzubieten hat) gehörig zu benutzen weißCic. ep. 2, 6, 4

d)die Gunst, insofern sie ein Beförderungsmittel unserer Absichten wird, der eitle Beifall

verum omnes intellegimus in istis subscriptionibus ventum quendam popularem esse quaesitum, VolksgunstCic. Clu. 130

e)von nachteiligem Gerede

vento proiciturCael. in Cic. ep. 8, 8, 2

Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:

ventus, ī, masculine cf. vannus, wind

(aër) effluens huc et illuc ventos efficitCic.

qui (divi) simul Stravere ventosHor.

remissiorCaes.

prosperLiv.

CorusCaes.

Prov.

Verba dat in ventos, i.e. talks in vainOv.

tristitiam et metūs Tradam ventis, i.e. will throw from meHor.

ventis verba dedisti, hast thrown thy promise to the windsOv.

nec ferre videt sua gaudia ventosVerg.

Figuratively, a wind

quicumque venti erunt, i.e. whatever circumstances may ariseCic.

alios ego vidi ventos, i.e. times of troubleCic.

cuius nunc venti valde sunt secundi, i.e. who is now on the high tide of prosperityCic.

vento aliquo in optimum quemque excitato, by raising a stormCic.

ventum popularem esse quaesitum, i.e. popular favorCic.


Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu