Personalpronomina 1./2. Person
tū
Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:
tū, Personalpronomen (Genitiv tui, Dativ tibi, Akkusativ te, Ablativ te [altindisch trám, griechisch σύ, dorisch τό, homerisch τύνη]; Plural Nominativ vos, Genitiv vestrûm oder vostrûm [eigentlich synkopiert aus vestrorum und vestrarum, die vorklassisch auch noch statt vestrum vorkommensiehe Wagner Ter. heaut. 386] und vestri oder vostri [eigentlich Genitiv neutrum von vester = eures Wesens, gegen euer Wesen], Dativ vobis, Akkusativ vos, Ablativ vobis), du
I)im Allgemeinen
ego tu sum, tu es egoPlaut.
tu mihi etiam legis Porciae, tu C. Gracchi, tu horum libertatis mentionem facisCic.
neque mei neque tui intus puditum estPlaut.
tibi aras, tibi occas, tibi metisPlaut.
quot pondo te censes esse nudum?Plaut.
istanc tecum conspicio simulPlaut.
vos iuvenes animos geritis muliebresEnn. fr.
si quis quid vostrum Epidamni curari sibi velitPlaut.
vestri adhortandi causāLiv.
verstärkt
a)durch te, wie tuteKomikerCic., tete (Akkusativ und Ablativ)Ter.Catull.Cic., tutin? = tutene?Plaut. mil. 290 und most. 369
b)in den casus obliqui durch met, wie tibimetPlaut.Sen.poët., vosmetPlaut. Liv., tutemet (tutimet)Ter.Lucr.Vergleiche Jordan Cic. Caecin. 56. p. 234 sq.; Wagner Ter. heaut. 374
II)insbesondere
A)als Dativus ethicus
alter tibi descendit de palatio et aedibus suisCic.
ecce tibi exortus est IsocratesCic.
haec vobis ipsorum per biduum militia fuitLiv.
B)vos bei einem Kollektivnamen im Singular
vos, Romanus exercitusLiv.
vos, Gaetulia suetaSil.
vos, o Calliope (= Musen), precor, aspirate canentiVerg.
☞Archaistisch Genitiv Singular tisPlaut. mil. 1033; Pseud. 6; trin. 343. Vergleiche Serv. Verg. Aen. 2, 595
Griechischer Genitiv tu (τοῦ)Cass. Fel. 42. p. 96, 16 R. (dia tu absinthiu)
archaistischer Akkusativ tedPlaut. asin. 163. 299. 772; Curc. 1und andere
Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:
tū, genitive tuī, dative tibi or tibī, accusative and ablative tē; plural nominative and accusative vōs, genitive vestrūm or vostrūm, genitive object vestrī or vostrī (feminine vostrarumTer.); dative and ablative vōbis, pronoun pers. with singular cf. Greek σύ; German du; English thou, thou, you
Tu si hic sis, aliter sentiasTer.
tu mihi etiam legis Portiae, tu C. Gracchi, tu horum libertatis mentionem facisCic.
Neque postulem abs te, ni ipsa res moneatTer.
vosne velit an me regnare era, ForsCic.
vestri adhortandi causāLiv.
Solve metūs, et tu Troianos exue caestūsVerg.
nec amores Sperne puer neque tu choreasHor.
Made emphatic by a suffix (only in the forms tute, tutimet, tibimet, tete, vosmet, and vobismet)
ut tute mihi praecepistiCic.
tibi si recta probanti placebis, tum non modo tete viceris, etc.Cic.
tutimet mirabereTer.
quod (consilium) vosmet ipsi attuleritisLiv.
Colloquial in dative, to suggest the interest of the person addressed in the remark (dativus ethicus)
scin ubi nunc sit tibi Tua Bacchis?Ter.
ecce tibi est exortus IsocratesCic.
en vobis, inquit, iuvenem, etc.Liv.
plural, when more than one person is addressed, though with a noun in the singular
vos, vero, Attice, et praesentem me curā levatis, et, etc.Cic.
vos, Romanus exercitus, ne destiteritis impio bello!Liv.
Vos, o Calliope, precor aspirate canenti, i.e. you, MusesVerg.
As substantive (colloquial)
mea tu, my darlingTer.
Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu