a-Dekl.

fortūna ae  f

Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:

fortūna, ae, feminin und Plural fortūnae, ārum, feminin (fors), das zufällige Schicksal, ein Ungefähr, Zufall, Glücksfall, das günstige oder ungünstige Los, Geschick

I)im Allgemeinen

A)appellativ

α)Singular

secunda, prospera, Glück, Gegensatz adversa, UnglückCic.

mala fortuna, UnglückSen. de clem. 1, 5, 3

beata fortunaApul. met. 5, 10

alteraLiv.

duriorCic.

florentissimaCic.

integra (Gegensatz afflicta)Cic.

nullane placatae veniet fortuna procellae, glückliches, günstiges ZeichenProp.

nondum alteram fortunam (den Wechsel des Glücks) expertus decessitLiv.

fortunae se oder omnia committereCic., fortunae se oder sua permittereCurt.Sen.vergleiche Mützell Curt. 3, 2 [5], 18. p. 35

β)Plural: die Glücksverhältnisse, das Geschick

fortunae secundaeCic.

fortunas suas laudareTer., accusareCic.

fortunas suas queri (beklagen)Plaut.

tu fortunas alterius litteris conscriptas in iudicium afferas? du solltest die Existenz eines andern auf einem Papier vor Gericht mitbringen?Cic.

B)personifiziert: Fortūna, ae, feminin, die Schicksals- oder Glücksgöttin, FortunaCic.und andere

ludus Fortunae, ein Spiel des Sch.Hor.

und

Fortunae pila, ein Ball des Sch. Aur. Vict.

von Personen

Fortunae filius, GlückskindHor.

Fortunae Antiatinae, zwei Schwestern, die unter diesem Namen zu Antium verehrt wurden und Orakelsprüche erteiltenSuet.

II)insbesondere

A)ohne den Zusatz secunda oder adversa

1)= fortuna secunda, das gute Schicksal, GlückCic.

fortunam sibi ipsum facereLiv.

Hannibali alia in his locis bene gerendae rei fortuna oblata estLiv.

daher

per fortunas provide, bei deinem Glücke, ums Himmels willenCic.

2)= fortuna adversa, das Unglück, Missgeschick

commiserari fortunam GraeciaeNep.

arte emendare fortunamHor.

contra fortunam paratus armatusque, gegen die Schläge des Schicksals gerüstet und gewappnetCic.

fortunae succumbereSen. rhet.

B)das Schicksal, das Los, die äußere Lage, der Stand, die Stellung, der Zustand, die Umstände, Verhältnisse

1)eigentlich

a)einer Person

magna, hoher StandLiv.

infima servorumCic.

homines eiusdem fortunaePs. Quint. decl.

gradus (Plural) dignitatis fortunaequeLiv.

similitudo fortunaeTac.

ceteri fortunae paratusTac.

in utraque fortuna (Vermögensverhältnissen)Nep.

patre libertino humili fortunā ortusLiv.

oneratus fortunae apparatibus suae, belastet mit allem Zubehör seines (hohen, fürstlichen) RangesLiv.

intra fortunam debet quisque manere suam, in seiner SphäreOv.

b)leblose Subjekte

corporis, KörperzustandQuint.

bona belliCic.

2)metonymisch

a)das Los, der Teil

cui cessit triplicis fortuna novissima regniOv. met. 5, 368

b)die Glücksgüter, das zeitliche Vermögen, Hab und Gut

α)gewöhnlich Plural

alicui bona fortunasque adimereCic.

fortunis maximis ornatusCic.

fortunae (Habseligkeiten) exercitusCaes.

und so

fortunae militumLiv.

β)selten Singular

cum gratia fortunaque crevissetNep.

quo mihi fortunam, si non conceditur utiHor.

cuius ordinis, cuius generis, cuius denique fortunae (Vermögensklasse)Cic. Phil. 1, 30

archaistischer Genitiv Singular fortunasNaev. bell. Punic. I. v. 6 Vahlen

Dativ und Ablativ FortunabusCorp. inscr. Lat. 5, 8929 und 6, 182

Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:

fortūna, ae, feminine fors, chance, hap, luck, fate, fortune

volubilitas fortunaeCic.

plus fortunam quam consilium valereCic.

fortunae rotam pertimescereCic.

secunda Haud adversaVerg.

rei publicae fatalisCic.

belli fortunam temptariCaes.

Person., the goddess of fate, Luck, FortuneTer.Cic.Verg.

Fortunae filius, fortune's favoriteHor.

Fors FortunaCic.

see fors

Figuratively, state, condition, fortune, circumstances, fate, lot, position, rank

fortunae commutatioCaes.

prospera adversaveCic.

miseriorCaes.

servorumCic.

populi R. conditione socii, fortunā serviCic.

inferior fortunāCic.

si eo meae fortunae redeunt, ut, etc.Ter.

suas fortunas eius fidei permittereCaes.

cui cessit triplicis fortuna regni, the lotOv.

Good-luck, goodfortune, prosperity, success

O fortuna, ut numquam perpetuo es data!Ter.

Marcello propter fortunam saepius imperia mandataCic.

fortuna rei publicae vicitSall.

superbum se praebuit in fortunāCic.

a fortunā deseriCaes.

fortunam habere, succeedLiv.

Dum fortuna fuitVerg.

Sed fortuna fuit, i.e. is goneVerg.

Ut tu fortunam, sic nos te feremusHor.

summum fortunaeHor.

quae sit fortuna facillima, way to successVerg.

Ill-luck, mishap, misfortune, adversity

quoniam sit fortunae cedendumCaes.

Troiae Fortuna tristi clade iterabiturHor.

Property, possessions, goods, fortune

Quo mihi fortunam, si non conceditur uti?Hor.

concessa aliisOv.

cum fortuna crevissetNep.

fortunas morte dimittereCic.

fortunis sociorum consumptisCaes.


Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu