a-Konjugation
occupāre
occupō occupāvī occupātum
Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:
1. occupo, āvī, ātum, āre (ob und capio), einnehmen
I)eigentlich
1)einen Ort oder einen Gegenstand einnehmen, besetzen, sich seiner bemächtigen, ihn in Beschlag nehmen, überrumpeln
Italiam praesidiisCic.
locumCic.
possessionesCic.
urbemLiv.
regnumCic.
tyrannidemCic.
tempus occupandi res (die Staatsgewalt)Liv.
aditum, hineingehenVerg.
currum, besteigenOv.
aliquem amplexu, umarmenOv.
familiam optimam, in Beschlag nehmenPlaut.
so auch
Sextius noster eum occupavit, nahm ihn in Beschlag (er musste durchaus Wohnung bei ihm nehmen)Cic.
2)einen Ort oder Gegenstand besetzen
a)sich an etwas ansetzen
crustae occupant intus vasa omnia, in quis aquae ferventPlin. 20, 95
b)mit etwas besetzen = mit etwas anfüllen
urbem (ergänze aedificiis)Liv.
polum nubeHor.
aream fundamentisLiv.
navem frumento Auct. b. Afr.
c)von Örtlichkeiten = einnehmen
urbs oram freti occupatMela
superna litora Padus occupatMela
Hercynia silva iter sexaginta dierum occupatMela.
II)übertragen
1)überfallen, überraschen
a)feindlich
aliquemLiv. Curt.
aliquem gladioVerg., saxoOv.
mors ipsam occupat, ereilt sieTer.
sopor occupat artusVerg.
si occupasset (nos) artior casus, wenn wir ins Gedränge kämenAmm.
b)selten im freundlichen Sinn = überraschen
aliquemHor. ep. 1, 7, 66
2)zuvorkommen
ratesOv.
ortum solisCurt.
Servilius Ahala Sp. Maelium regnum appetentem occupatum (indem er ihm in der Ausführung seines Vorhabens zuvorkam) interemitCic.
und absolut
albati equo Corace occupavere, kamen zuvor, gewannen den Vorsprung (beim Wettrennen)Plin. 8, 160
daher = zuerst etwas tun
iuvenem occupat, redet zuerst ihn anVal. Flacc.
num quid vis? occupo, willst du etwas? rede ich ihn zuerst an, frage ich zuerstHor.
mit folgendem Infinitivs. Dräger Hist. Synt.² 2, 320; M. Müller Liv. 1, 14, 4; Weißenb. Liv. 4, 30, 3; Fabri Liv. 21, 39, 10
castris castra conferre occupantEnn. fr.
occupabo adire, will zuerst auf ihn zugehenPlaut.
interdum rapere occupatHor.
occupant bellum facereLiv.
occupavit Padum traicereLiv.
occupat eventum telo temptare prioremSil.
3)in Besitz nehmen, einnehmen, sich bemächtigen
von Personen
proximum quodque verbum, aufgreifenQuint.
multum est primo aspectu oculos occupasse, gefesselt zu habenSen.
carnificis manum, dem Sch. ins Handwerk greifenCurt.
falsis criminibus aures occupareCurt.
animos eorum, qui audiunt, magnitudine reiCic.
validioris gratiam, zu gewinnen suchenCurt.
admirationem, erzwingenSen.
proximos illi tamen occupavit Pallas honores, hat inneHor.
occ. nomen beati, beanspruchenHor.
occupandi temporis causa, um Zeit zu gewinnenSen.
von Gemütszuständen usw.
timor occupavit exercitumCaes.
pavor occupat animosLiv.
mentes Siculorum occupat superstitioCic.
occupati metuCurt.
opinio vetus falsa occupavit et convaluit (hat Platz gegriffen und Wurzel gefasst) mit folgendem AcIGell. 4, 11, 1
4)in Beschlag nehmen
a)eine gewisse Zeit oder Zahl in Beschlag nehmen, wegnehmen
haec causa primos menses occupabitCael. in Cic. ep. 8, 10, 3
cum in mentem venit tres et sexaginta annos aeque multa volumina occupasse mihiLiv. 31, 1, 3
b)in Anspruch nehmen, beschäftigen
animum in funambuloTer.
homines occupatos hāc rePlaut.
occupat res cogitatioaes hominumLiv.
in apparando acerrime esse occupatumNep.
in patria funditus delenda occupatum et esse et fuisseCic.
occupati aliarum rerum curāLiv.
occupatus variis cogitationibus iudexQuint.; vergleiche occupatus
c)hindern
profluvium sanguinis occupat secantesCurt.
ministeria aestu occupanturCurt.
d)occupatum esse in aliqua re, nur in etwas begriffen, auf etwas beschränkt sein
res enim sunt parvae, prope in singulis litteris atque interpunctionibus occupataeCic. Mur. 25
5)Geld irgendwo anlegen
pecuniam in pecoreColum.
pecuniam grandi fenore, gegen hohe Zinsen anlegenCic.
pecunias apud aliquemCic.
6)beschleunigen, rasch ausführen
facinusIustin.
transitumIustin.
mortem manuFlor.
precesSen. poët.
mit folgendem AcI: sich beeilen
id nos priores facere occupabimusCato origg. 5. fr. 3
☞Archaistischer Konjunktiv Perfekt occupassisPlaut. most. 1097, occupassitPlaut. asin. 818
Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:
occupō, āvī, ātus, āre ob+CAP-, to take into possession, seize, occupy, master, win
Italiam praesidiisCic.
opportunae ad occupandum urbesLiv.
portumHor.
tyrannidemCic.
a potentioribus regna occupabantur, chieftains were aiming atCaes.
Occupat amplexu, claspsOv.
To occupy, cover, take up, fill
quantum loci acies occupare poteratCaes.
urbem (sc. aedificiis)Liv.
caementis mareHor.
To fall upon, attack
Latagum saxo os faciemque, strikes (in) the faceVerg.
Occupat hos morsu, longis complexibus illosOv.
manicis iacentem, fetters while prostrateVerg.
Volteium Vilia vendentem, surpriseHor.
To get the start of, be before-hand with, anticipate, do first, outstrip
egressas ratesOv.
bellum facere, begin the war firstLiv.
rapere osculaHor.
To hinder
profluvium sanguinis occupat secantesCurt.
Figuratively, to seize, take possession of, fill, invade, overspread, engross
mors ipsam occupatTer.
quae (tenebrae) totam rem publicam tum occuparantCic.
timor exercitum occupavitCaes.
oculos nox occupat, are darkenedOv.
fama occupat aurīsVerg.
To gain, win, acquire
militarem gloriamTac.
obscuri speciem, pass for reservedHor.
To take up, fill, occupy, employ
tres et sexaginta annos aeque multa volumina occupasse mihiLiv.
in funambulo AnimumTer.
pecuniam adulescentulo grandi fenore occupavisti, invested at high interestCic.
occupatur animus ab iracundiāCic.
occupatus certamine est animusLiv.
Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu