a-Konjugation
dēsīgnāre
dēsīgnō dēsīgnāvī dēsīgnātum
Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:
dē-sīgno, āvī, ātum, āre, etwas (gleichsam abgrenzend) bezeichnen, abgrenzen, angeben
I)eigentlich
a)überhaupt
urbem aratroVerg.
oppidum sulcoTac.
fines templo IovisLiv.
mediam vulnere frontem, zeichnenStat.
b)durch ein Zeichen mit der Hand usw. bezeichnen, bestimmen
aliquem digito, auf jemanden hinweisenOv.
notare et d. aliquem oculis ad caedemCic.
alicui locum, anweisen (im Theater)Vitr.
c)prägnant: zeichnend (stickend, webend) im Umriss darstellen, nachbilden
d. ventorum singulorum imagines exsculptasVitr.
duo trigona in quadrato lineā diagonioVitr.
Maeonis elusam imagine tauri EuropamOv.
II)übertragen
A)im Allgemeinen: bezeichnen, andeuten
haec verbis designataCic.
affectus velut primis lineis designanturQuint.
hāc oratione Dumnorigem designari, hingedeutet, gezieltCaes.
aliquem notā ignaviaeLiv.
nimiam luxuriam et victoriae fiduciamCaes.
B)insbesondere
1)etwas Ausgezeichnetes zutage fördern, im üblen Sinn etwas anstellen, anrichten, anstiftenvergleiche Schmid Hor. ep. 1, 5, 16
quae designata sunt et facta nequiterPlaut.
modo quid designavit!Ter.
quasi contra fas sanctae religionis designasset aliquidApul.
2)mit dem Nebenbegriff der Anordnung: etwas einrichten, anordnen
verb. constituere et designareCic.
designare et conficere, entwerfen und ausführenCic.
3)als publizisitischer terminus technicus
a)jemanden zu einem Amt bestimmen
gewöhnlich im Aktiv mit doppeltem Akkusativ, im Passiv mit doppeltem Nominativ
Mamertinum consulemAmm. 21, 12, 25
fratrem sibi participem in imperioCapit. Anton. phil. 7, 5
codicillis aliquem praetorem extra ordinemSuet. Cal. 18, 2
ut ii decemviratum habeant, quos plebs designaveritCic. de lege agr. 2, 26
oft im Passiv
D. Iunius Silanus, quod eo tempore consul designatus eratSall.
quod in epistula tua scriptum erat me iam arbitrari designatum esseCic.
und im Ablativus absolutus
nobis consulibus designatisCic.
eodem tribuno plebis et inimico consule (zum K.) designatoCic.
insbesondere designatus, designiert, erklärt, als Bezeichnung des zu einem Amt Gewählten bis zu seinem Amtsantritt
consulCic.
tribunus plebisCic.
quaestorVell.
daher übertragen von einem noch nicht geborenen Kind
designatus rei publicae civis, künftiger BürgerCic. Clu. 32
b)jemandem ein Amt bestimmen
Cn. Pompeio consulatus primus cum M. Crasso designatus estGell. 14, 7, 1
Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:
dē-sīgnō, āvī, ātus, āre, to mark out, point out, trace, designate, define (often confounded with dissigno)
urbem aratroVerg.
moenia fossāVerg.
templo Iovis finīsLiv.
circo designatus locus estLiv.
Europen, depicts (in a web)Ov.
Figuratively, to point out, mark, denote, designate, describe, represent, brand
haec verbis designataCic.
hac oratione Dumnorigem designariCaes.
oculis ad caedem unumquemque nostrumCic.
quem (mundum) deumCic.
To appoint, choose, elect (to office)
consul es designatusCic.
comitiis designatus aedilisCic.
sperans si designatus foret, etc.Sall.
Participle perfect, elect, chosen (to an office)
consulCic.
tribuni plebisCic.
xvirCic.
praetorCic.
Of a child unborn
designatus civisCic.
see dissigno
Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu