Adjektiv 3. Dekl. zweiendig (i-Dekl.)

salūtāris e

Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:

salūtāris, e (salus), zum Wohlsein, Wohl, Heil gehörig, heilsam, zuträglich, ersprießlich (Gegensatz nocens, mortifer, pestifer und perniciosus)

I)im Allgemeinen

a)absolut

α)von Leblosem

ut quae mala perniciosaque sunt, habeantur pro bonis ac salutaribusCic.

herba s.Ov.Sen.

ars s., HeilkunstHor.

res s.Cic.Arnob. (Gegensatz mortiferae)

res utiles et s.Cic.

s. et vitalis calorCic.

s. litteraeCic.

quod faustum felix salutareque sitCorp. inscr. Lat. 14, 2112, I, 14

quod bonum faustum salutareque sitVopisc. Tac. 4, 4

substantivisch

αα)salūtāre, is, neutrum = σωτήριον, Rettungsmittel, Rettung, HeilTert. de res. carn. 59Vulg.genes. 49, 18 und andere Eccl.s. Rönsch Itala p. 104

ββ)salūtāria, ium, neutrum, Heilmittel

pro salutaribus mortifera conscribere (v. Arzt)Cic. de legg. 2, 13

β)von Personen

agri ipsi tam beneficum, tam salutarem, tam mansuetum civem desiderantCic. Mil. 20

b)mit folgendem Dativ, mit ad und Akkusativ, mit contra und Akkusativ

s. res corporibusCic.

ratio quoniam pestifera sit multis, admodum paucis salutarisCic.

hominum generi cultura agrorum est s.Cic.

consilium s. utriqueCic.

nihil est eo (mundo) pulchrius, nihil nobis salutariusCic.

nihil praeclarius actum umquam, nihil rei publicae salutariusCic.

stella Iovis aut Veneris coniuncta cum Luna ad ortus puerorum s. sitCic.

ad dentium dolorem decoctum eorum s. estPlin.

herba Britannica non nervis modo salataris, sed contra anguinas quoque et contra serpentesPlin.

quod (vinum) salutare contra pestilentiam sitPallad.

II)insbesondere

A)appellativ

s. littera, das heißt der Buchstabe A, als Abkürzung von absolvo auf den Stimmtafeln der Richter (Gegensatz littera tristis, das heißt C = condemno)Cic. Mil. 15

digitus s., der Zeigefinger (vielleicht als zum Grüßen gebraucht)Suet. Aug. 80

collegium salutare, eine Körperschaft, die zusammengetreten war, um in einem Sterbefall die Leichenkosten aufzubringenCorp. inscr. Lat. 2, 379 und 14, 2212, I, 8Vergleiche Th. Mommsen de colleg. et sodalic. Rom. (Kil. 1843). § 15. p. 98 sqq

di s., Heil bringende Götter, Götter der menschl. WohlfahrtCorp. inscr. Lat. 3, 987

B)als Beiname

Collis Salutaris, eine der vier Spitzen des Ouirinals, so genannt nach dem dort befindlichen Tempel der SalusVarro LL. 5, 52

Porta Salutaris, eins der Tore am Quirinal, ebenfalls nach dem Tempel der Salus benanntPaul. ex Fest. 327, 6

und

Salutaris als Beiname des Jupiter (wie bei den Griechen Σωτήρ Beiname des Zeus), der ErretterCic. de fin. 3, 66

qui (Iesus) Latine dicitur salutaris (Heilbringer) sive salvator (Erretter)Lact. 4, 12, 6

Plural

Salutares, Heilbringer, von Kastor und Pollux als Beschützer der SeefahrerSchol. Caes. Germ. Arat. 146. p. 390, 9 Eyssenhardt

Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:

salūtāris, e, adjective with comparative salus, of wellbeing, healthful, health-giving, wholesome, salutary

pro salutaribus mortifera conscribereCic.

res (opp. pestiferae)Cic.

calorCic.

ars, of healingHor.

herbaeOv.

hominum generi cultura agrorum est salutarisCic.

Figuratively, serviceable, beneficial, salutary, advantageous, useful

litteraeCic.

orationem salutarem habereLiv.

civisCic.

nihil est eo melius, nihil salutarius nobisCic.

ad ortūs puerorumCic.

Especially, in the phrase, salutaris littera, i.e. the letter A (for absolvo, on the ballots of judges; opp. littera tristis, i.e. C, for condemno)

As a surname of Jupiter


Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu