a-Dekl.

venia ae  f

Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:

venia, ae, feminin (vergleiche venus, veneror), die Gefälligkeit, wohlwollende, gnädige Gesinnung, Gnade, Willfährigkeit, der Gefallen, die Nachsicht, nachsichtige Erlaubnis

I)im Allgemeinen

a)überhaupt

veniam dicendi ante alios exposcereTac. ann. 12, 5

petere veniam legatis mittendisLiv. 33, 11, 3

veniam ordinis ob paupertatem petere, Entlassung aus dem SenatTac. ann. 1, 75

orantes veniamVerg.

da veniamTer.

mi gnate, da veniam hanc mihiTer.

dedi veniam homini impudenter petentiCic.

datur haec venia antiquitati, ut etc.Liv.

dare veniam excusationisCic.

cum data esset venia eius diei, kaum war dieser Tag gewährtLiv.

und

praefari veniam libertati und bloß veniam, siehe praefor

nobile illud nepenthes oblivionem tristitiae veniamque afferens, wohlwollende Gesinnung, WohlwollenPlin. 25, 12

b)in besonderen Verbindungen

α)bonā veniā oder bona cum venia: mit gütiger Nachsicht, mit gütiger Erlaubnis, mit Erlaubnis

bonā veniā me audiesCic.

vos oro atque obsecro, iudices, ut attente bonaque cum venia verba mea audiatisCic.

expromerent quid sentirent; cum bona venia se auditurumLiv.

bonā veniā huius optimi viri dixerimCic.

bonā veniā vestrā liceat etc.Liv.

bonā veniā petere, ut etc.Ter., orare, ne etc.Liv.

β)venia sit dicte (als Parenthese): mit Erlaubnis zu sagenPlin. ep. 5, 6, 46

II)prägnant: die Nachsicht gegen begangene Fehler, gegen begangenes Unrecht, die Verzeihung, Vergebung, Entschuldigung

venia est poenae meritae remissioSen. de clem. 2, 7, 1 und venia est debitae poenae remissio§ 3

oft verbunden

pax veniaque (Versöhnung und Verzeihung, Versöhnung und Erbarmen, Huld und Gnade)Cic.Liv.

veniam precor petens, ut etc.Pacuv. fr.

veniam petere errori atque adulescentiaeLiv.

veniam petere errorisLiv.

und

veniam preco: pro errore filiiTac.

veniam peto feroqueLiv.

veniam impetrare erratiCic., peccatiLiv.

veniam (a patre) impetrare errori meoLiv.

dare veniam et impunitatemCic.

petere veniam ignoscendiCic.

pacem veniamque impetrare a diisLiv., a victoribusLiv.

rogare veniam dictis temerariā voceOv.

venia iis huius secessionis fuit, man verdachte ihnen diesen Austritt nichtLiv.

scriptaque cum venia qualiacumque legetOv. (so comici, si cum venia legunturQuint.)

etiam si minus utilis vobis sententia videretur, veniam tamen aliquam dolori meo tribueretisCic.

cuius (dementiae) veniā non dicturus modo prohibita, sed facturus erat, welchem (Wahnsinn) man nicht nur verbotene Reden, sondern auch verbotene Handlungen von ihm zugute halten würdeIustin.

Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:

venia, ae, feminine VAN-, indulgence, kindness, grace, favor

ab Iove ceterisque dis pacem ac veniam petoCic.

precor hanc veniam supplici des, ut, etc.Liv.

Caesar tibi petenti veniam non deditCic.

da veniam hanc mihi, do me this favorTer.

Extremam hanc oro veniam, this last kindnessVerg.

cum data esset venia eius diei, indulgence for that dayLiv.

Especially, in the phrase, bonā veniā, or cum bonā veniā; with audire, kindly, with favor, without prejudice

bonā veniā me audiesCic.

cum bonā veniā, quaeso, audiatis id quod invitus dicoLiv.

With verbs of saying, by your leave, with your permission, without offence, respectfully

nisi vero (bonā veniā huius optimi viri dixerim) tu, etc.Cic.

bonā hoc tuā veniā dixerimCic.

bonā veniā vestrā liceat, etc.Liv.

Permission

veniā petitā puerum ad canendum ante tibicinem cum statuissetLiv.

datā veniā seducit filiam ac nutricemLiv.

Forbearance, forgiveness, pardon, remission

errati veniam impetrareCic.

pacem veniamque impetrare a victoribusLiv.

maximorum scelerumCic.

veniam tuis dictis Supplice voce rogaOv.

peccatis veniam poscensHor.


Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu