Adjektiv a/o-Dekl. dreiendig
īnfinītus a um
Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:
īnfīnītus, a, um (in und finio), nicht durch Grenzen bestimmt
I)unbegrenzt, grenzenlos, unendlich (Gegensatz finitus)
1)eigentlich: dem Raum nach
altitudoCic.
ingens infinitumque pelagusMela
inf. materiaCic.
mundus finitus infinito similisCic.
nihil cum habet extremum, infinitum sit necesse estCic.
magnitudines infinitissimaeBoëth. inst. arithm. 1, 4
2)übertragen
a)der Zeit nach unbegrenzt, unendlich, endlos, unaufhörlich
tempusCic.
longa diei infinita aetasLucr.
bellum, auf Leben und TodNep.
und so
odiumCic.
hoc fructu tanto desine studia tua infinitā istā cunctatione fraudarePlin. ep.
b)der Zahl nach grenzenlos, unendlich viel oder zahlreich, zahllos, unzählig
operaSpart.
muscaeLampr.
equitatus Auct. b. Afr.
populi Eutr.
rapinaeEutr.
infinitus prope et innumerabilis numerus annorumGell.
societasCic.
inf. temporum oder causarum varietasCic.
mit Ablativ (an)
eorum iuventus infinita numero, immensa corporibusVell. 2, 106, 1
c)der Ausdehnung, dem Umfang, dem Maß oder Grad nach grenzenlos, endlos, unendlich (unendlich groß oder reich), unermesslich, unabsehbar, maßlos
pondusIustin.
auri argentique pondusEutr.
magnitudoCaes.
silva (Stoff)Cic.
potestasLiv.
pretiumICt.
laborCic.
occupationesNep.
cura (Sorgfalt)Quint.
pollicitationesAsin. Poll. in Cic. ep.
spesCic.
amorVal. Max.
infinitum est (es ist eine endlose Aufgabe, es würde kein Ende nehmen) mit InfinitivCic. ep. 1, 9, 23Quint. 5, 10, 18 und 11, 3, 121
substantivisch: īnfīnītum, ī, neutrum, das Unendliche, Unermessliche
α)absolut
sectio in infinitumQuint.
immensum quiddam et infinitum est, quod vobis debemusCic.
infinitum refert et lunaris ratioPlin.
ne in infinitum abeamus, damit ich nicht die Beispiele ins Unendliche vermehrePlin.
ad infinitum augere aliquidPlin.
ad infinitum crescere (vom Preis)Plin.
ad infinitum pervenire, eine unbegrenzte Stärke erlangenQuint.
in infinito, ohne EinschränkungICt.
infinitum quantum, über alle MaßenPlin.
infinito (unendlich) praestare ceteris eiusdem generisPlin.
infinito se antecedebatSen. contr. exc. 3. praef. 6
infinito magis oder plus, unendlich mehrQuint.
ut flammae infinito (unendlich) acrior vis estSen. de ben. 2, 27, 3
β)mit Genitiv: eine unendliche Menge
infinitum auri atque argenti Eutr. 6, 16
auri gemmarumque Eutr. 9, 15
infinitum muscarumLampr. Heliog. 26, 9
II)unbestimmt = ohne Bestimmung von Person und Zeit
a)als rhetorischer und philosophischer terminus technicus: unbestimmt, abstrakt (Gegensatz definitus, certus)
infinitior distributioCic.
res oder quaestio (Gegenstand der Rede)Cic.
res infinitiorCic.
coniunctiones oder conexa, unbestimmte Aussagen, unbestimmter FolgesatzCic.
sin cuiquam nimis infinitum videtur, quod ita posui, ›quacumque de re‹Cic.
b)als grammatikalischer terminus technicus
vocabulaVarro LL.
verbum inf., der InfinitivQuint.
ebenso
modus infinitus, der Infinitiv Ouint.
articuli (wie quis, quem, quoius)Varro LL.
sensusVarro LL.
Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:
īn-fīnītus, adjective with comparative, not limited, infinite, endless, boundless, unlimited
altitudoCic.
imperiumCic.
domini infinitā potestateLiv.
sin cuipiam nimis infinitum videtur, too vastCic.
quos erat infinitum nominare, an endless taskCic.
Innumerable, countless
occupationes, numberless engagementsNep.
multitudo librorumCic.
hominum multitudoCaes.
Indefinite
res est infinitiorCic.
conexa, indefinite conditional sentencesCic.
Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu