a-Konjugation
temptāre
temptō temptāvī temptātum
Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:
tempto, āvī, ātum, āre, betasten, befühlen, berühren, angreifen
I)im Allgemeinen
1)eigentlich
a)überhaupt
ut res prope dicam manu temptari possitCornif. rhet.
pectora manibusOv.
pullos, befühlenColum.
flumen pede, berühren, versuchenCic.
ficum rostro, berühren, hineinhackenOv.
catenas morsibus und morsibus et ore, in die K. beißenFlor.
b)als medizinischer terminus technicus
venas, den Puls fühlenSuet. Quint.
venas polliceOv.
2)übertragen:
a)nach etwas hinreichen, streben
caelestia, den Himmel in Anspruch nehmenHor.
auxilium, erspähenVerg.
b)untersuchen, prüfen, auf die Probe stellen
maris altitudinem, mit dem Senkblei untersuchen, peilenIsid. orig.
alicuius patientiamCic.
seCic.
tempta, Chrysogonus quanti doceatIuven.
temptat, quae sit fortuna facillimaVerg.
c)versuchen, probieren
oppugnationem eiusdam castelliLiv.
vigilias et cetera militiae munia, sich versuchen in usw.Tac.
belli fortunamCic.
bella frustra, vergeblich die Gewalt der Waffen versuchenEutr.
spem pacis, versuchen, ob Hoffnung auf Frieden seiLiv.
spem triumphi, versuchen, ob man einen Triumph hoffen könneLiv.
Thetim ratibus, das Meer befahrenVerg.
viamVerg. Liv.
dubiam spem armorum, das Waffenglück versuchenVell.
tempt. aliquid (Gegensatz quiescere)Plin. ep.
liberi adhuc dimidiata verba temptantes, die noch erst zu lallen versuchenMin. Fel.
mit folgendem Fragesatz
temptavi, quid in eo genere possemCic.
temptat, benignusne an bonae frugi siesPlaut.
mit folgendem Infinitiv
aquā hostem prohibereHirt. b.G.
persuadereNep.
irasciVerg.
(vestis) frustra temptata revelliOv.
mit folgendem ut und Konjunktiv
cum ille Romuli senatus temptaret, ut ipse gereret rem publicamCic.
ut sibi daretur provinciaSuet.
absolut
tempta qua lubetPlaut.
ne temptando cautiorem faceretHirt. b.G.
II)feindlich bedrohen, angreifen, in seine Gewalt zu bringen suchens. Fabri Liv. 21, 25, 10
1)eigentlich
AchaiamCaes.
opera, castellaCaes.
castraLiv. Sen.
urbem, munitionesLiv.
moenia scalisCaes.
munitiones testudinibus ac musculisAuct. b. Alex.
absolut
reges populique finitumi bello temptare (ergänze populum Romanum)Sall.
vom Wein
vina temptant caputPlin.
von der Jahreszeit
gravis autumnus omnem exercitum valetudine temptaveratCaes.
von Krankheiten
scabies temptat ovesVerg.
morbe temptariCic.
latus aut renes morbo temptantur acutoHor.
2)übertragen
a)sich an etwas vergreifen
populi Romani ius maiestatemqueAuct. b. Alex. 34, 2
b)mit List, Bitten, Bestechung usw. angehen, bearbeiten, ausforschen, zu gewinnen suchen, aufregen, beunruhigen
aliquem per DrusumCic.
animum alicuiusCurt.
animos spe et metuCic.
animos ad res novasSuet.
iras alicuiusLucan.
temptatis, quos idoneos rebanturTac.
temptata cohorsTac.
a multis temptatus, von vielen angefochtenNep.
iudicium pecuniā, zu bestechen suchenCic.
Iunonem, versuchen = zu verführen suchenTibull.
nationes, aufregenCic.
mit folgendem indirekten Fragesatz
unde creditur Domitianus occultis ad Cerialem nuntiis fidem eius temptavisse (in Versuchung geführt haben), an praesenti sibi exercitum imperiumque traditurus foretTac. hist. 4, 86
mit folgendem ut und Konjunktiv
nequiquam temptati (angegangen), ut tum denique desisterent impediendo belloLiv. 4, 55, 5; vergleiche 29, 2, 3
Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:
temptō (tentō), āvī, ātus, āre, intensive tendo, to handle, touch, feel
manibus pectoraOv.
flumen vix pedeCic.
in tenebris caputPhaedr.
invisos amictūsVerg.
venam, to feel the pulseOv.
To make trial of, try, attempt, attack, assail
scalis et classe moeniaCaes.
quia Gallis ad temptanda ea (castra) defuit spesLiv.
animi valentes morbo temptari possuntCic.
auctumnus exercitum valetudine temptaveratCaes.
morbo temptari acutoHor.
pedesVerg.
To try, experiment upon, prove, test, attempt, essay
tempto te, quo animo accipiasCic.
regis prudentiamCic.
pollice chordasOv.
iter per provinciam per vimCaes.
negatā iter viāHor.
Thetim ratibusVerg.
temptanda via estVerg.
nullo modo animus incitari potest, qui modus a me non temptatus sitCic.
rem frustraCaes.
pacis spemLiv.
criminaHor.
quid in eo genere possemCic.
quae sit fortuna facillima, temptatVerg.
si qua res esset cibo, something to eatPhaedr.
temptarunt aequore tinguiOv.
taurus irasci in cornua temptatVerg.
litteras deferreCurt.
ut ipse gereret sine rege rem publicamCic.
temptatum ab L. Sextio, ut rogationem ferret, etc.Liv.
To try, urge, incite, tempt, sound, tamper with
cum per Drusum saepe temptassemCic.
utrum admonitus an temptatus an . . . pervenerit . . . nescioCic.
cum ab proximis impetrare non possent, ulteriores temptantCaes.
nequiquam temptati, ut desisterentLiv.
animum precandoVerg.
fidem eius, an exercitum traditurus foretTac.
To disquiet, worry, excite, disturb, agitate, distress
nationesCic.
in his rebus evertendis unius hominis senectus temptata estCic.
Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu