a-Dekl.
lūna ae f
Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:
1. lūna, ae, feminin (aus *lucna zu lūceo)
I)appellativ: der Mond
A)eigentlich
lunae annus, das MondjahrMacr.
lunae cursus (Singular und Plural)Curt.Liv.
ortus aut obitus lunaeCic.
certi solis lunaeque et ortus et occasusLiv.
duo lunae exortusPlin.
lunae defectusCic., defectioQuint., Mondfinsternis
habitatores lunaeMacr.
imago lunaePlin.
luna plenaCaes.
novaVarround andere
luna intermestris dimidiataqueCato
crescens lumen lunae deminutioqueVitr.
lunae luminum varietas tum crescentis tum senescentisCic.
lunā crescente, Gegensatz decrescenteColum. oder senescenteVarroCic., minuentePallad.
lunā silentiCatound andere
luna silensPlin.
luna deficiens, MondfinsternisPlin.
so auch
luna laboransIuven. und lunae laboresVerg.
ad minorem lunam, zur Zeit des abnehmenden MondesHor.
novissimā primāve lunā, beim Neumond oder am ersten Tag nach dem NeumondPlin.
so auch
quarta luna, der vierte Tag nach dem NeumondCic.
luna rursus exoriturPlin.
luna impleturPlin.
luna crescitCic., Gegensatz, decrescitColum., senescitCic., minuitPlin.
pernox forte luna eratLiv.
serenā nocte subito candens et plena luna deficit, verfinstert sichCic.
so
luna interpositu interiectuque terrae repente deficitCic.
sol lunae oppositu solet deficereCic.
lunae species ac forma mutatur tum crescendo tum defectibus in initium recurrendoCic.
luna subiecta atque opposita soli radios eius et lumen obscuratCic.
cum tota se luna sub solis orbem subiecissetCic.
ne luna occĭdatTrag. inc. fr.
habitari ait Xenophanes in luna, der M. sei bewohntCic.
Plural
duas lunas visasLiv.
und wie »Monde« für die Monate
lunae novaeHor., celeresHor.
B)metonymisch
1)der Monat
centesimaPlin. 18, 217
2)die Nacht
roscidaVerg. georg. 3, 337
immeritae omina lunaeProp. 4, 4, 23
3)der halbe Mond, als Figur in Gestalt eines C
a)von den halbmondförmigen Schildchen von Elfenbein, die die patrizischen Senatoren auf ihren Schuhen trugenIuven.
patriciaStat.
b)von den halbmondförmigen Knorpeln, aus denen die Gurgel bestehtSidon. carm. 7, 192
II)personifiziert: Lūna, die Mondgöttin, Tochter der Latona und Schwester des Sonnengottes (Sol), beide später mit Diana und Apollo identifiziertOv. fast. 4, 374Auson. epist. 5, 3. p. 162 Schenkl
cum Luna laboret, wenn L. in Not ist, das heißt wenn eine Sonnenfinsternis eintrittCic. Tusc. 1, 92
Ihr Tempel, von Servius Tullius geweiht, stand auf dem AventinLiv. 40, 2, 2 und verbrannte unter NeroTac. ann. 15, 41
☞Archaistischer Genitiv lunaiLucr. 5, 69
vulgärlateinischer Genitiv lunisde Rossi inscr. Christ. Vol. I. no. 1340
Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:
lūna, ae, feminine LVC-, the moon
novaCaes.
plenaCaes.
cum luna laboret, is eclipsedCic.
lunae defectusLiv.
Siderum regina bicornisHor.
aureaOv.
minor, waningHor.
oblati per lunam, by moonlightVerg.
laborans, an eclipse of the moonIuv.
sol lunaeque sequentes, phases of the moonVerg.
A night
roscidaVerg.
An ivory badge, shaped like a half-moon, worn by patrician senators on the shoesIuv.
Person., the Moon-goddess, identified with DianaOv.Liv.Tac.
Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu