konsonat. Dekl. (3. Dekl.)

salūs salūtis  f

Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:

salūs, ūtis, feminin (von salvus, a, um), die Unverletztheit, der unverletzte Zustand

I)im Allgemeinen

a)die Gesundheit, das WohlbefindenTer.

cum salute eius fiat, ohne Schaden seiner GesundheitTer.

medicinā ad salutem reducere, heilenCic.

medicis suis non ad salutem, sed ad necem utiCic.

salutem alicui imprecari, beim NiesenApul.

personifiziert: Salūs = Ὑγίεια, die Göttin der GesundheitCorp. inscr. Lat. 9, 427; vergleiche unten Nummer b, β

b)das Heil, Wohl, die Wohlfahrt, das Glück, die Erhaltung des Daseins, sowohl des einzelnen als des ganzen Staates (Gegensatz pernicies)

nulla salus belloVerg.

rediit suā salute, zu ihrem GlückPlaut.

bonā salute, was Gott verhüten wolleCato

quae quidem res et iis contemnentibus perniciei et huic despecto saluti fuitNep.

fugā salutem petere, in der Fl. sein Heil suchenNep.

utilitati salutique servireCic.

augurium salutis, eine Art von augurium, wo man die Gottheit fragte, ob sie erlaube, für die Wohlfahrt des Volkes zu betenCic.

spes salutis, Hoffnung auf bessere ZuständeCic.

auch das bürgerliche Wohl eines Römers, wenn er nicht im Exil lebte

restitutio salutis meae, Zurückberufung aus dem ExilCic.

daher

α)als Liebkosungswort

quid agis, mea salus? mein HeilPlaut.

o salute meā salus salubriorPlaut.

β)personifiziert: Salus, die Göttin des Heils und der Wohlfahrt überhauptPlaut. cist. 742Ter. adelph. 761Cic. Font. 21, und der öffentlichen Wohlfahrt, der Staatswohlfahrt, der C. Junius Bubulcus einen Tempel auf dem Quirinal gelobt hatte (277 v. Chr.)Liv. 9, 43, 25; 10, 1, 9, den Fabius Pictor ausmalteVal. Max. 8, 14, 6Plin. 35, 19Vergleiche Wissowa Religion und Kultus der Römer². S. 132 u. ö

c)das Leben, wenn es in Gefahr ist oder in Gefahr kommen sollte

salutis suae rationem iudicum severitati reservavitCic. Verr. 5, 74

d)die Rettung vom Tod, von der Gefahr, vom Untergang usw. (Gegensatz pernicies)

sine spe salutisNep.

ad salutem vocare, in Sicherheit bringen, rettenCic.

salutem ferre alicuiCic.

salutem afferre rei publicae, Rettung verschaffenCic.

pecuniae salutem attulit, hat gerettetCaes.

salutem petere, Rettung oder Sicherheit suchenNep.

ob eiusdem hominis consulatum unā cum salute (Freisprechung) obtinendumCic.

alia, nisi haec, salutis via nulla estGell.

und das Rettungsmittel

nulla salus rei publicae reperiri potestCic.

si ulla salus servare possetCic.

una est salus mit folgendem Infinitiv, es gibt nur ein Rettungsmittel (nur eine Rettung), näml. usw.Liv. 7, 35, 9Verg. Aen. 2, 354

e)die Sicherheit vor Gefahr und Untergang

iuris, libertatis, fortunarum suarum salus in istius damnatione consistitCic. Verr. 2, 16

II)insbesondere

a)das (mündlich oder schriftlich) jemandem gewünschte Wohlsein, der Gruß

salutem nuntiareCic.

salutem ascribereCic.

scribere patri salutemMart.

impertit tibi multam salutem, grüßt dich vielmalsCic.

plurimā salute Parmenonem impertit GnathoTer.

salutem accipereAuson.

salute datā redditāque oder salute acceptā redditāqueLiv.

alicui salutem dicere iubere, jemanden grüßen lassenPlaut.

und elliptisch

Anacharsis Hannoni salutem (ergänze dicit)Cic.

salutem alicui afferreOv.

alicui salutem mittereLucil.Ov.

secundum salutem, ut assolet, scriptum erat (stand [im Brief] geschrieben) mit folgendem AcILiv. 24, 31, 7

bildlich

salutem dicere foro et curiae, den Abschied geben, entsagenCic.

b)die begrüßende Anrede in der Vorrede, die WidmungSalv. de gub. dei praef. § 4

Archaistischer Dativ von salus (Gesundheit) saluteiCorp. inscr. Lat. 1, 587

archaistischer Genitiv von Salus (Göttin) SalutesCorp. inscr. Lat. 1, 49

archaistischer Dativ Saluteibid. 179

Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:

salūs, ūtis, feminine salvus, soundness, health, good health, vigor

Quod cum salute eius fiat, and may it do him goodTer.

quae oportet Signa esse ad salutemTer.

medicis non ad salutem, sed ad necem utiCic.

Figuratively, health, welfare, prosperity, safety, soundness, preservation, deliverance

cuius in vitā nitebatur salus civitatisCic.

fortunarum suarum salus in istius damnatione consistitCic.

qui salutem dedit, has furnished safetyCic.

meis civibus saluti fuisseCic.

diffisus suae omniumque salutiCaes.

una est salusLiv.

Una salus victis nullam sperare salutemVerg.

A well-wishing, greeting, salute, salutation

plurimā salute Parmenonem impertit GnathoTer.

Terentia impertit tibi multam salutemCic.

tu Atticae salutem dicesCic.

Dionysio plurimam salutem, my best regardsCic.

non reddere salutem, not to return a greetingLiv.

mihi dulcis salus visa est per te missa ab illā, greetingCic.

multam salutem foro dicam, a hearty farewellCic.

salute datā redditāqueLiv.

salutem verbis tuis mihi nuntiarat, a greeting in your nameCic.

salutem tibi plurimam ascribit et Tulliola, joins inCic.

In beginning a letter, abbreviations are common

Cicero Attico sal. (i.e. salutem dicit)Cic.

Cicero s. d. Salustio (i.e. salutem dicit)Cic.

Tullius Terentiae s. p. d. (i.e. salutem plurimam dicit)Cic.

Person., the goddess of safety, a divinity

aedes SalutisLiv.

Salutis augurium; cf. ipsa si cupiat Salus, Health herselfTer.


Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu