a-Dekl.
terra ae f
Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:
terra, ae, feminin (›das Trockene‹; vergleiche τερσαίνω neben torreo und ex-torris), die Erde, im Gegensatz zum Himmel, zum Meer, zur Luft usw., der Erdkörper, der Erdboden, das Land
I)im Allgemeinen
a)der Erdkörper, die Erde
terrae motus, ErdbebenCic.und andere
terra in mundo sita estCic.
hunc statum esse huius totius mundi atque naturae, rotundum ut caelum, terra ut media sitCic.
terrā caeloque (auf Erden und am H.) aquarum penuria estCurt.
im Gegensatz zum Meer
terrae marisque cursusVerg.
daher: terrā = zu Land
iter Brundisium terrā petereCic.
terrā eodem pergitLiv.
terrā mariqueCic. oder mari terrāquePlaut.Liv. oder et mari et terrāNep. oder pelago terrāqueOv., zu Wasser und zu Land, von der Land- und Seeseite
daher sprichwörtlich
terrā marique aliquem conquirere, jemanden an aller Welt Enden, überall suchenVatin. in Cic. ep. 5, 9, 2
terrā marique omnia exquirere, durchsuchenSall. Cat. 13, 3
quisquis mari, quisque terrā veneritLiv.
hic (moenibus) inclusus non terrā, non mari quicqnam sui iuris cernereLiv.
in terris, auf ErdenCic. Cael. 12Hor. ep. 2, 2, 157Sen. prov. 2, 6, 9
hanc vitam in terris agereVerg. georg. 2, 538
sub terras (in die Unterwelt) ireVerg. Aen. 4, 654
sub terris (in der Unterwelt) sint iura deûm et tormenta nocentumProp. 3, 5, 39
b)die Erde = das Erdreich
α)überhaupt
glaeba terraeLiv.
glaebae terrarumLucr.
terram edere (wie γην εσθίειν), Erde essen = ungenießbare Dinge zu sich nehmenCels. 2, 7
terra non bibitur, Erde (von der Hefe)Vopisc. Firm. 4, 5
mihi terram inice, wirf Erde auf michVerg.
eam voraginem coniectu terrae explereLiv.
has (rates) terrā atque aggere integereCaes.
manibus sagulisque terram exhaurireCaes.
aquam terramque petere oder poscere, siehe aqua
terrae filius, Erdensohn = ein unbekannter MenschCic. ep. 7, 9, 1 und ad Att. 1, 13, 4Pers. 6, 59Min. Fel. 21, 7Lact. 1, 1, 1
terrā orti, Eingeborene, AutochthonenQuint. 3, 7, 26
β)die Erde in Bezug auf die Beschaffenheit: der Boden
ea, quae gignuntur e terra, die Erd- oder BodenerzeugnisseCic.
terra argillosa aut lapidosaVarro
terra aut arida aut satiataSen.
terra praepinguis et uvidaColum.
terra sterilis et emoriensCurt.
neque aliud est colere quam resolvere et fermentare terramColum.
c)die Erde = der Erdboden
terrae hiatusOv.Sen.und andere
und so
repentini terrarum hiatusCic.
in eo loco dehisse terramVarro LL.
und so
dehiscat mihi terra! die E. möge sich vor mir auftun, mich verschlingen!Verg.
terram obtueri oder intueri, zur E. sehenPlaut.Caes.
de terra saxa tollereCic.
aliquem ad terram dare, zu Boden schlagen (strecken), werfen (schleudern)Plaut. Liv.
und so
aliquem affligere ad terramPlaut. oder terraeOv.
aliquem pronum in terram statuere (stauchen)Ter.
d)das einzelne Land, die Landschaft
abire in alias terras, in andere LänderCic.
in ea terraCic.
terra meaOv.
appositivs. Drak. Liv. 25, 7, 4
terra ArabiaPlaut.
terra ItaliaVarro Liv.
terra AfricaAuct. b. Afr.
Plural terrae: die einzelnen Länder zusammengenommen, die Erde, die Welt
terrae ultimaeCic.
has terras incolentesCic.
pecunia quanta sit in terrisCic.
orbis terrarum, der ErdkreisCic.
orbis terrarum omniumCic.
Carthaginienses principes terrarumLiv.
populus princeps omnium terrarumLiv.
solvent formidine terras, poetisch = die Welt, die MenschenVerg.
und so
terras coërceat omnesOv.
Genitiv Plural oft partitiv bei Adverbien
loci, ubi terrarum sumus? wo sind wir doch in aller Welt?Cic.
so auch
ubicumque terrarumCic.
abire quo terrarum possentLiv.
quoquo hinc asportabitur terrarumTer.
migrandum Rhodum aut aliquo terrarumBrut. in Cic. ep.
nec usquam terrarum etc.Iustin.
II)personifiziert: Terra, die Erde als Göttin, gewöhnlich TellusCic. de nat. deor. 3, 52Varro LL. 5, 57; r.r. 1, 1, 5Ov. fast. 6, 299
☞in den Augurbüchern teraVarro LL. 5, 21
archaistischer Genitiv Singular terraiLucr. 1, 212und andere, terrasNaev. bell. Pun. 1. fr. 18 Vahlen
Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:
terra, ae, feminine TERS-, the earth
locata in mediā sede mundiCic.
umbra terraeCic.
Person., as a goddess, Terra, EarthCic.Ov.
The land
res invectae ex terrāCic.
aditum habere ab terrāCaes.
ipse terrā eodem pergitLiv.
nationibus terrā marique imperare, by land and seaCic.
mari terrāque bella commissaCic.
et mari et terrāNep.
mari atque terrāSall.
The ground, earth
terrae motūs, earthquakesCic.
quae gignuntur e terrāCic.
mei sub terras ibit imago, i.e. to the underworldVerg.
Soil, earth, ground
terrae filius, son of earthCic.
aquam terramque ab Lacedaemoniis petere, water and earth (in token of subjection)Liv.
Sicco terram spuit ore viatorVerg.
A land, country, region, territory
meaOv.
in hac terrāCic.
GalliaCaes.
eae terraeCic.
qui terras incolant eas, etc.Cic.
(Cimbri) alias terras petieruntCaes.
Terrarum curam accipere, of the nationsVerg.
Ostendent terris hunc tantum fata, i.e. to menVerg.
In the phrase, in terris, in all lands, on earth, in the world
pecunia quanta est in terris, in the worldCic.
ruberes, Viveret in terris te si quis avariorHor.
In the phrase, orbis terrarum, or orbis terrae, the world, whole world, all nations
totum orbem terrarum nostro imperio teneriCic.
senatus, id est, orbis terrae consiliumCic.
plural genitive, with adverb of place
Quoquo hinc asportabitur terrarum, to whatever part of the worldTer.
ubi terrarum esses, where in the worldCic.
Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu