Adjektiv a/o-Dekl. dreiendig
rūsticus a um
Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:
rūsticus, a, um (rus), zum Land (Feld, Landgut) gehörig, ländlich, Land-, Feld- (Gegensatz urbanus)
I)eigentlich
1)adjektivisch
a)von Leblosem
praediumCic.
vitaCic. (vergleiche rusticanus)
res rusticaeCic. oder res rusticaColum., Landwirtschaft
hortusPlin. ep.
voxCic.
sedulitasOv.
opus rusticum facereTer.
vocabulumGell.
Musa, carminaVerg.
b)von lebenden Wesen
homo, der Landmann, BauerCic.
colona, die BäuerinOv.
mus, Landmaus (Gegensatz mus urbanus)Hor.
gallina, HaselhuhnScriptt. r. r.
numinaOv.
›sermonari‹ rusticius videtur, mehr der Bauernsprache angehörigGell.
2)substantivisch: rūsticus, ī, maskulin, der Landmann, BauerHor.und andere
verbunden
agricola et rusticusCic.
Plural: rustici, Landleute, Bauern (Gegensatz urbani)Plaut.Cic.und andere
rusticus (Ackerbauer), Gegensatz agricola (Grundbesitzer)
et rusticum laboris sui effetum agro suo propulset agricola?Ambros. in Luc. 8. § 4
II)metonymisch: nach ländlicher Weise
A)im guten Sinn: ländlich = einfach, schlicht, ungeschminkt
moresCic.
veritasMart.
simus hoc titulo rusticiore contentiSen.
B)im üblen Sinn: bäuerisch = tölpisch, unbeholfen, plump, ungeschliffen, roh
rustica vox et agrestisCic.
querelaOv.
carmenOv.
MusaVerg.
non rusticus hospesOv.
homines rustici et agrestes, roh und ungeschliffenCic.
rusticus es CorydonVerg.
nec Venus oranti rustica Gradivo difficilisque fuit, nicht spröde und taub gegen usw.Ov. art. am. 2, 566
substantivisch: rūsticus, ī, maskulin, der grobe Bauer, Bauernlümmel, Grobian, rūstica, ae, feminin, die grobe BäuerinPlaut.Ov.und andere, Plural rustici, bäuerische MenschenQuint. 6, 2, 17
Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:
rūsticus, adjective rus, of the country, rural, rustic, country-
vita haec rustica . . . iustitiae magistra estCic.
instrumentumPhaedr.
opusTer.
homoCic.
colonaOv.
mus (opp. urbanus)Hor.
regnaOv.
Versibus alternis opprobriaHor.
carcerIuv.
As substantive masculine, a countryman, rustic, peasant
omnes, urbani rustici, country folkCic.
Rustice, fer opemOv.
ex nitido fit rusticusHor.
As substantive feminine, a country girl
ego rusticaOv.
Country-like, rustic, plain, simple, provincial, rough, coarse, gross, awkward, clownish
voxCic.
Rusticus es, CorydonVerg.
quid coeptum, rustice, rumpis iter?Ov.
conviciaOv.
capior, quia rustica non est, very prudishOv.
mores, simpleCic.
Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu