quīn Adv.
Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:
1. quīn, Konjunktion (aus quine, das heißt quî und ne, dem Stamm der Negation non)
I)in Hauptsätzen
A)zur Angabe einer Aufforderung, Aufmunterung: warum nicht
quin conscendimus equos, warum besteigen wir nicht sogleich die PferdeLiv.
quin, quom opus est beneficium rursum ei experimur reddere?Ter.
quin age istud, na, dann tue dies sofortPlaut.
quin ego maneo, na, dann bleibe ichPlaut.
zuweilen mit dem Ausdruck des Unwillens, der Ungeduld
quin uno verbo dic, ei, so sag' es kurzTer.
quin omitte me, ei, so lass' mich gehenTer.
quin continetis vocem, ei, so haltet doch den MundCic.
quin age, quin agite, auf! auf denn! Verg.
B)zur Angabe einer Bekräftigung und Steigerung: fürwahr, wirklich, sogar, vielmehr, ja vielmehr
neque id iniuria: quin mini molestum estTer.
hercle quin recte dicis: et tibi assentior egoPlaut.
nihil ea res animum militaris viri imminuit; quin contra si in re navali, cuius esset ignarus, offendisset, eo plus in (für das) ea, quorum usu calleret, spei nactus, breve id tyranno gaudium se effecturum affirmabatLiv.
verstärkt
quin etiam, quin immo, ja sogarCic.und andere
so auch
quin etHor. carm. 1, 10, 13und andereaber Cic. de amic. 68 jetzt bloß quin ipso equo
quin potius, ja vielmehrLiv.und anderes. Bünem. Lact. 3, 17, 33
II)in abhängigen Nebensätzen, nach einem negativ ausgedrückten Hauptsatz mit Konjunktiv
A)in Konsekutivsätzen (entstanden aus dem relativen quî und ne = quo non), dass nicht, so dass nicht, ohne dass
nihil tam difficile est, quin quaerendo investigari possitTer.
triduo servire numquam te, quin liber sis, sinamPlaut.
numquam tam male est Siculis, quin aliquid facete et commode dicantCic.
mit einem auf das Nomen im Hauptsatz hindeutenden is verbunden
Cleanthes negat ullum esse cibum tam gravem, quin is die et nocte concoquaturCic.
So quin besonders nach nemo est, nihil est, quis est, quid est und anderen
nemo fuit, quin illud viderit, nemo, quin audieritCic.
nihil est, quin male narrando possit depravariCic.
quis est, quin cernat, quanta vis sit in sensibusCic.
auch non quin, nicht als ob nicht
non quin ipse dissentiam, nicht als wenn ich nicht anders dächteCic.
B)in Finalsätzen (entstanden aus dem fragenden quî und ne = quo non), eigentlich: auf welche Weise nicht, wie nicht, meist durch zu mit dem Infinitiv oder durch dass ohne Negation zu übersetzen
a)nach den Verben »unterlassen, verhindern, verweigern, sich mäßigen, sich enthalten, zögern, entfernt sein«
nullum adhuc intermisi diem, quin aliquid ad te litterarum daremCic.
milites aegre sunt retenti, quin oppidum irrumperentCaes.
teneri non potui, quin declararemCic.
nihil abest, quin sim miserrimusCic.
Dioni negare non potuit, quin Platonem arcesseretNep.
facere non possum, quin cotidie ad te mittam litterasCic.
non oder numquam faciam, quin etc.Plaut. (vergleiche facio Nummer I, B, 6, cBd. 1. S. 2664)
b)nach den Verben und Ausdrücken »des Zweifelns und der Ungewissheit«
non dubitari debet, quin fuerint ante Homerum poëtaeCic.
nemini dubium esse debet, quin eādem mente sim futurusNep.
non ambigitur, quin Brutus pessimo publico id facturus fueritLiv.
quis ignorat, quin tria Graecorum genera sintCic.
non abest suspicio, quin Orgetorix ipse sibi mortem consciveritCaes.
auch quin non, wenn der abhängige Satz negativ ist
non dubito, quin offensionem neglegentiae vitare atque effugere non possimCic.
Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:
quīn, conjunction 2 qui+-ne.
I)In a principal clause, interrogatively, why not? wherefore not? (only in exhortation or remonstrance; not in asking for information)
quid stas, lapis? Quin accipis?Ter.
quin taces?Ter.
quin continetis vocem?Cic.
quin potius pacem aeternam Exercemus?Verg.
quin conscendimus equos? why not mount our horses?Liv.
Quin uno verbo dic, quid est, quod me velis, just say in one word!Ter.
quin tu hoc crimen obice ubi licet agere, i.e. you had betterCic.
quin illi congrederentur acie inclinandamque semel fortunae rem darentLiv.
Corroborative, but, indeed, really, verily, of a truth, nay, in fact
credo; neque id iniuriā; quin Mihi molestum estTer.
nihil ea res animum militaris viri imminuit, quin contra plus spei nactusLiv.
non potest dici satis quantum in illo sceleris fuerit, Quin sic attendite, iudices, etc., nay, rather, etc.Cic.
In a climax, with etiam or et, yea indeed, nay even
quin etiam necesse erit cupere et optare, ut, etc.Cic.
quin etiam voces iactareVerg.
quin et Atridas Priamus fefellitHor.
II)In a dependent clause, so that . . . not, but that, but, without
ut nullo modo Introire possem, quin viderent meTer.
facere non possum, quin ad te mittam, I cannot forbear sending to youCic.
nihil abest, quin sim miserrimusCic.
repertus est nemo quin mori diceret satius esseCic.
nihil praetermisi, quin enucleate ad te perscriberemCic.
nulli ex itinere excedere licebat quin ab equitatu Caesaris exciperetur, without being cut offCaes.
qui recusare potest, quin et socii sibi consulant?Liv.
non quin ipse dissentiam, sed quod, etc., not but thatCic.
Especially, representing the nominative of a pronoun relative with a negative, who . . . not, but
nulla fuit civitas quin partem senatūs Cordubam mitteretCaes.
nulla (natura), quin suam vim retineatCic.
quis templum adspexit, quin testis esset?Cic.
Nihil tam difficilest quin investigari possietTer.
Messanam nemo venit, quin viseritCic.
After words expressing hesitation, doubt or uncertainty, but that, that
non dubitaturum, quin cederetCic.
et vos non dubitatis, quinCic.
hoc non dubium est, quin Chremes non det, etc.Ter.
cave dubites, quinCic.
non esse dubium, quin . . . possent, no doubt thatCaes.
neque abest suspicio, quin, a suspicion thatCaes.
Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu