o-Dekl. (n.)
vīnum ī n
Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:
vīnum, ī, neutrum (οινος aus Ϝοινος, daher in der Vulgärsprache auch vīnus, ī, maskulinPetron. 41, 12vergleiche Schol. Bern. Verg. georg. 2, 98), der Wein
I)eigentlich und metonymisch
1)eigentlich
vinum albumPlaut. Varro fr.
vinum alienigena (Gegensatz vinum patriae)SC. vet.
asperumTer.
atrumPlaut.
russum Vopisc.
austerumColum.
bonumVarro Gell.
ChiumScrib. Larg.
cibarium, ordinärerVarro fr.
doliare, Fasswein = junger, noch nicht abgezogener WeinICt.
dulceHor.
FalernumCic.
firmumGell.
fugiens, in Gärung übergehenderCic.
indigenaPlin.
iucundumGell.
leneTer.
leveCic.
mensale, gewöhnlicher TischweinVopisc.
mutatum, umgeschlagenerHor.
nigrumVarro fr.
novumVarro fr. Cic.
odoratumPlin. Lact.
semen vino proximum gustu, von weinartigem GeschmackPlin.
vinum tenueOv.
vetusVarro fr.Cic. Lact.
vini, somni, stupri plenusCic.
vino vel infusus (begossen) vel aspersus (angegossen) = betrunken oder angetrunkenMacr.
vini minister, MundschenkSen. ep. 47, 5 (7)
a vinis, Aufseher der WeinvorräteCorp. inscr. Lat. 6, 8527
und so
adiutor a vinis, Gehilfe des Aufsehers über die Weinvorräte, VizeaufseherCorp. inscr. Lat. 6, 5062 und 9091
vinus (siehe oben) mihi in cerebrum abiitPetron.
bibere vinumSen.
defaecare vinumColum.Plin.
non omne vinum vetustate coacescitCic.
suave vinum de duro fieriPallad.
defundere (abgießen, abziehen) mutatum vinumHor.
defundere vinum e pleno (vom vollen Fass)Lucil. fr.
degustare vinumCatoICt.
diffundere vinum de doliis, de seriis, auf mehrere Gefäße abziehen, umfüllenColum.
und so
vinum in amphoras, in cadosICt.
edormire nocturnum omne vinumGell.
evanescit vinum vetustateCic.
exhalare vinumCic.
exhausisse tantum vini in Hippiae nuptiis, ut etc.Cic.
male ferre (schlecht vertragen) vinumCic.
incalescere vinoLiv.
vino maderePlaut. Sen.
obruere se vino, sich im W. überladenCic.
und so
vino epulisque obrui (von einem Knaben)Nep.
in convivio procedere in multum vini, im Wein ziemlich viel tunLiv.
redolere vinum (von Speisebrocken)Cic.
servare vinum in vetustatem, bis er alt wirdCato
sumere (zu sich nehmen) vinum, vinum meraciusCic.
Plural: vina, teils = WeinsortenCato r.r. 147 und 148, 2Cic. Tusc. 5, 13Plin. 13, 27Hor. sat. 2, 8, 38
vina tot consulum regionumqueSen. ep. 114, 26
teils = überhaupt WeinSen. nat. qu. 4, 13, 3Plin. 14, 35Fronto de fer. Als. 3. p. 224, 19 N.Lucr. 2, 391Verg. ecl. 5, 71Hor. carm. 1, 11, 6Ov. met. 8, 274.Vergleiche Neue-Wagener Formenl.³ 1, 600. Fritzsche Hor. sat. 2, 8, 15
2)metonymisch
a)der Wein = die Weintrauben
vinum pendensCato r.r. 147 (148)
vinum priusquam coctum est pendet putidumPlaut. trin. 526
vinum legere (lesen)Varro LL. 5, 94 und 6, 16
b)der Wein = die Weinstöcke
locus vino optimusCato r.r. 6, 4
vinum conserere, serereCato r.r. 6, 4 Varro r.r. 1, 25Plin. 14, 46
c)der Wein = das Weintrinken
intemperantia viniLiv.
vino lustrisque confectusCic.
in vino immodestusTer.
vini parcusSuet. und (Gegensatz ad cibum promptus)Treb. Poll.
vini parcissimusSuet.
in vinum proniorLiv.
vino ultra modum deditum esseSen.
ad vinum disertiCic.
in vino ridereCic.
ex vino vacillareCic. fr.
in popinis, alea, vino tempus aetatis omne consumpsisseCic.
festo die invitatio benigna et hilaritas iuvenalis utrosque in vinum traxit, machte, dass beide Gesellschaften wacker trankenLiv.
oft: per vinum, infolge des Weintrinkens, in der Trunkenheit
neque per vinum umquam ex me exoritur discidium in convivioPlaut.
quae fieri solere concedimus sive in quiete sive per vinum sive per insaniamCic.
Demetrius per vinum, quod excluderetur, paulisper vociferatus in convivium reditLiv.
per vinum lapsus estSen.
II)übertragen: aus Früchten usw. gemachter Wein, Fruchtwein, Obstwein
vinum palmeumPlin.
vinum ex ficoPlin.
ex malisPallad.
de malis granatisPallad.
de pirisPallad.
vinum palmis exprimerePlin.
Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:
vīnum, ī, neuter VI-, wine
vino confectusCic.
urbs somno vinoque sepultaVerg.
Nec regna vini sortiere talisHor.
plural, sorts of wine, wines
levia quaedam vina nihil valent in aquāCic.
FervidaHor.
Sapias, vina liques, i.e. in abundanceHor.Verg.Ov.
Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu