Adjektiv a/o-Dekl. dreiendig

sinister sinistra sinistrum

Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:

sinister, tra, trum

I)link, zur linken Seite oder Hand befindlich (Gegensatz dexter)

A)adjektivisch

manusNep.

oculusPlin. ep.

calceusSuet.

ripaHor.

parsCaes.

Komparativ: sinistorior, us (Gegensatz dexterior, us)

sinisterior funalis equusSuet.

rotaOv.

parsVarro

dexterius et sinisterius cornuGalba in Cic. ep.

Superlativ: sinistimus, a, um (Gegensatz dextimus)Fest. 339 (a), 1Prisc. 3, 19 und 22

B)substantivisch

1)sinistra, ae, feminin

a)die linke Hand, die Linke (Gegensatz dextra)Caes.und andere

beim Stehlen benutzt

natae ad furta sinistraeOv.

daher: von den Gehilfen eines Diebes

Porci et Socration, duae sinistrae PisonisCatull.

b)die linke Seite

supra infra, dextra sinistrāCic.

ad sinistramPlaut.

sub sinistrāCaes.

miles dextrā ac sinstrā muro tectusCaes.

sinistrā mit Akkusativ: links an

dextrā sinistrāque ianuamC. Aelius Gallus bei Gell. 16, 5, 3

dextrā ac sinistrā fornicemFest. 206 (b), 18

2)sinistrum, ī, neutrum: die linke Seite, nur mit Präposition

a sinistroQuint.

in sinistrumQuint.

in sinistroTac.

3)sinistrī, ōrum, maskulin: der linke Flügel der Schlachtreihe (Gegensatz dextra pars)Liv. 9, 27, 9

II)übertragen

1)linkisch, verkehrt, ungeschickt

moresVerg.

liberalitasCatull.

institutaTac.

naturaCurt.

interpretatioTac.

2)unglücklich, widerwärtig

signaOv.

pugnaProp.

fama, übler LeumundIuven.

und so

ut laeta [günstiger] apud plerosque, ita apud quosdam sinistra famaTac.

eo de homine sinistra in urbe famaTac.

aber

sinistra ex urbe fama, üble Gerüchte aus der St.Tac.

notus pecori sinisterVerg.

sinistro pede proficisci, zur unglücklichen StundeApul.

mit Genitiv

fidei sinister, der nicht Wort hält, treulosSil. 1, 56

substantivisch: sinistrum, ī, neutrum, das Böse, Arge

si qua (matrona) est studiosa sinistriOv. trist. 2, 257

3)als terminus technicus der Religionssprache

a)bei den Römern, deren Augen, nach Süden gewandt, die östliche Seite zur Linken hatten = glücklich, glückliche Anzeigen gebend

avisPlaut.

cornixVerg.

tonitrusOv.Cic. de div. 2, 74 und 82

b)bei den Griechen, die nach Norden gewandt, die östliche Seite zur Rechten hatten = unglücklich

omenOv.

avibus sinistris, zur unglücklichen StundeOv.

und so auch zuweilen bei Römern

auspiciaVal. Max.

fulmenCic. Phil. 2, 99

Vulgärlateinische Nebenform senesteriorCorp. inscr. Lat. 14, 1473

Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:

sinister, tra, trum, adjective, with comparative a double comparative of uncertain origin, left, on the left, on the left hand, at the left side

in sinistro cornu, on the left wingCaes.

angulus castrorumCaes.

ripaHor.

tibiaPhaedr.

manusNep.

As substantive feminine (sc. manus)

sinistrā inpeditāCaes.

natae ad furta sinistraeOv.

a sinistrā, on the leftCic.

miles dextrā ac sinistrā muro tectusCaes.

plural masculine as substantive (sc. ordines)

sinistris additae vires (opp. dextra pars)Liv.

sinisterior rotaOv.

In augury (because the Roman augurs faced south, with the propitious East on the left), favorable, auspicious, fortunate, lucky

ita nobis sinistra videntur, Graiis et barbaris dextra, melioraCic.

cornixVerg.

tonitrūsOv.

(As in Greek augury, where the face was northward), unlucky, unfavorable, inauspicious

Di, precor, a nobis omen removete sinistrumOv.

avibus sinistrisOv.

sinistrum fulmen nuntiareCic.

Figuratively, wrong, perverse, improper

moresVerg.

naturaCurt.

Unlucky, injurious, adverse, unfavorable, bad

Notus pecori sinisterVerg.

interpretatioTac.

As substantive neuter

(matrona) studiosa sinistri, of evilOv.


Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu