i-Dekl. (3. Dekl.)
moenia moenium n Pl.
(i-Dekl. (3. Dekl.))
Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:
moene, is, neutrum (verwandt mit munio), die Mauer der StadtNaev. bell. Pun. fr. inc. XV II. p. 20 V. bei Fest. 145, 24Enn. ann. 628s. Fest. p. 145, 24, gewöhnlich Plural moenia, ium, neutrum
I)die Mauer der Stadt, Stadtmauer, Stadtmauern (als Sicherheitsmittel, Schutzwehr, während murus die Mauer als ein aus Stein, Ziegeln, Lehm usw. aufgeführtes Bauwerk bezeichnet)
moenia altissimaCaes.
stantia moenia, Gegensatz ruinae muriLiv.
vacua defensoribus moeniaLiv.
moenia moenirePlaut.
diligentius urbem religione quam ipsis moenibus cingereCic.
se moenibus includere oder inclusos tenereLiv.
scalas moenibus admovereTac., applicareCurt.
scalis vacua defensoribus moenia capereLiv.
subruere cuniculo moeniaLiv.
sub ipsis Numantiae moenibus solebat mecum interdum eius modi aliquid conquirereCic.
übertragen
a)(bei Dichtern) die Wände, der äußerliche Umfang
navisOv.
mundiLucr.
caeliOv.
theatriLucr.
b)die Schutzwehr
(Alpes) moenia ItaliaeLiv. 21, 35, 9
II)metonymisch
1)die Gebäude der Stadt, die Stadt
Syracusarum moenia ac portusCic.
moenibus ipsis intra moenia nulla pernicies comparabiturCic.
moenia triplici circumdata muroVerg.
2)ein einzelnes Gebäude, ein Wohnsitz
Ditis, Palast (zugleich als Behausung der Schatten)Verg. Aen. 6, 541
☞Heteroklitischer Genitiv Plural moeniorumTert. adv. Marc. 3, 24Cledon. 43, 7 K.(aber Dativ und Ablativ moeniis noch ohne sicheren Beleg, da Hertz Gell. 19, 8, 5 moenibus nach Hdschrn. aufgenommen hat und statt moeniis in der Inschr. im Corp. inscr. Lat. 5, 532 col. 2. lin. 9 Mommsen fomentis liest)
Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:
moenia, ium, neuter 2 MV-, defensive walls, ramparts, bulwarks, city walls
moenium defensoresSall.
(urbs) moenibus portuque ornataCic.
inaedificata in muris ab exercitu nostro moenia, fortificationsCaes.
Dividimus muros et moenia pandimus urbisVerg.
Walls, enclosure
moenia navisOv.
caeliOv.
A city enclosed by walls, walled town
in una moenia convenereSall.
nulla iam pernicies moenibus ipsis intra moenia comparabitur, cityCic.
cuncta malis habitantur moenia Grais, all the townsVerg.
CatiliHor.
A mansion, palace
Ditis magniVerg.
Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu