konsonat. Dekl. (3. Dekl.)
virgō virginis f
Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:
virgo, inis, feminin (verwandt mit vir)
I)die (noch unverletzte) Jungfrau, das Mädchen
1)eigentlich
Sabinae honesto ortae loco virginesCic.
Phoebea, der Lorbeerbaum (in den die von Apollo geliebte Daphne verwandelt wurde)Ov.
bellica, PallasSil.
Saturnia, VestaOv.
dea, DianaOv.
so auch
virgo, von der AsträaVerg. ecl. 4, 6
virgines doctae, von d. MusenCatull.
Virginis aequor, HellespontOv.
virgo regia, PrinzessinOv.
virgines reginae, PrinzessinnenCurt.
filia virgoKomikerQuint.
virgo filiaCic.Nep.und andere
puella virgo (Gegensatz puer impubis)Capit. und andere
filia virgo parvulaPlaut.
virgines anus, alte JungfernAugustin.
virgo VestalisCic.
Plural auch
virgines sanctaeHor. und bloß virginesCic.
virginem capereTac.
virgo Vestalis maxima, auch bloß virgo maxima, die älteste VestalinSuet.
so auch
natu maxima virgoOv.
virginum Vestalium vetustissimaTac.
adjektivisch: jungfräulich
aetasCorp. inscr. Lat. 6, 10082
2)übertragen
a)von Tieren, die sich noch nicht begattet haben
equa virgoPlin.Pallad.
lea virgoStat.
porca virgoMart.
piscis virgoPlin. Val.
carnes virgines Fleisch von solchen TierenPlin.
b)von Männern: ein jungfräulicher Mann, ein noch reiner JünglingHieron. epist. 22, 21; adv. Iovin. 1, 4
puer virgoMarc. Emp. 7 und 8
von einem Brautpaar
virgo puer Christi, virgo puella deiPaul. Nol. carm. 24, 2
c)von leblosen Gegenständen: rein, unvermischt, unversehrt, ungebraucht
saliva, nüchterner SpeichelTert.
terra, die jungfräulichePlin.
senecta, ehelosTert.
rosaeApul.
charta virgo, noch ungebrauchtes PapierMarc. Emp., eine noch nicht herausgegebene oder gelesene SchriftMart.
porrus virgoPelagon. veterin.
porri virginesMarc. Emp.
monumentum virgoCorp. inscr. Lat. 6, 13120
rami rosarum virginum (sic enim clausae appellari solent)Evodicus in Augustin. epist. 168, 3
3)metonymisch
a)ein Gestirn: die JungfrauCic. poët. de nat. deor. 2, 110Hyg. astr. 2, 25 und 3, 24Manil. 2, 266
Virginis astrumManil. 2, 568
Pisces et Virginis astraibid. 2, 414
b)Aqua Virgo oder bloß Virgo: ein von M. Agrippa nach Rom geleitetes sehr kühles Wasser, dessen Quelle eine Jungfrau entdeckt haben soll, jetzt Trevi genanntFrontin. aqu. 10Plin. 31, 42Ov. art. am. 3, 385
anno novo auspicabar in Virginem desilire, ich weihte das n. J. mit einem Sprung in die J. einSen. ep. 83, 5
II)im weiteren Sinn: von jungen weiblichen Personen, auch wenn ihre Keuschheit verletzt ist
a)unverheiratet: das Mädchen
virgo adultera, von der MedeaOv., von der PenthesileaVerg.
b)verheiratet: die junge Frau
virgo, von der PasiphaëVerg.
virginum matres iuvenumqueHor.
☞o langVerg. Aen. 6, 45; 7, 331; 11, 508Ov. met. 14, 135; trist. 4, 4, 67 oder kurzStat. silv. 1, 2, 116Iuven. 3, 110; 8, 265; 9, 72; 14, 29Auson. epigr. 103, 2.
Vulgärlateinischer Ablativ Plural virginebusCorp. inscr. Lat. 6, 5175
Nebenform birgoCorp. inscr. Lat. 9, 2076, 4, Nebenform firgoCarnutus bei Cassiod. de orthogr. (VII) 148, 9
Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:
virgō, inis, feminine VERG-, a maid, maiden, virgin
illa VestalisCic.
bellica, i.e. PallasOv.
Saturnia, i.e. VestaOv.
virgo filiaCic.
dea, i.e. DianaOv.
notae Virginum poenae, i.e. of the DanaidesHor.
Virginum absolutio, i.e. of the VestalsCic.
Virgines sanctae, the VestalsHor.
Iam redit et Virgo, i.e. AstrœaVerg.
A young female, young woman, girl
infelixVerg.
Virgines nuptaeHor.Ov.
A constellation, the Virgin, VirgoCic.
In the phrase, Aqua Virgo, an aqueduct in Rome, now Fontana Trevi
artūs Virgine tinguit aquāOv.; cf. gelidissima VirgoOv.
Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu