o-Dekl. (n.)
praesidium praesidiī n
Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:
praesidium, iī, neutrum (praeses), der Vorsitz, das Vorsitzen
daher
I)eigentlich: der Schutz, die Hilfe
a)überhaupt
alicui esse praesidioCic.
ferre alicui praesidiumCic.
in fuga sibi praesidium ponereCaes.
alicui proficisci praesidioNep.
b)als militärischer terminus technicus: die Bedeckung, das Geleit
legiones, quae praesidio impedimentis erantCaes.
duas legiones praesidio relinquereCaes.
ut tantum sexaginta naves ad praesidium Italiae salvae essentEutr.
scherzhaft
Me. Perii, in insidias (Hinterhalt) deveni. Pe. Immo in praesidium (Rückhalt)Plaut. Men. 140 Br.
II)metonymisch
A)der Schutz, die Hilfe, Bedeckung
a)überhaupt
classis, praesidium provinciaeCic.
generis praesidia, die Stützen der FamilieSall.
ad iudicium cum praesidio venireCic.
praesidium constituere, eine Schutzwache aufstellenCic.
illa omnia, centuriones, cohortes non periculum, sed praesidium nobis denuntiantCic.
b)insbesondere als militärischer terminus technicus: Soldaten, die einen Ort, Transport, ein Lager usw. durch ihre Gegenwart decken, die Bedeckung, Verstärkung, Besatzung, der Posten
praesidium agitare, Posten stehenSall. Liv.; ebenso praesidia agitareSall.
praesidium in urbem accipereLiv.
praesidium validum imponereLiv.
praesidia in urbes principum inducere adversus amentiam eorum, qui etc.Cic.
praesidium ad fores ponereLiv.
praesidia disponereLiv., ad ripas disponereCaes.
ibi (in castris) praesidium relinquere (zurücklassen)Liv.
praesidium dareNep.
Italia … praesidiis teneturCic.
tenere praesidiis urbesLiv.
praesidia per occasiones submittereLiv.
praesidia deducereLiv.
in praesidio relictusLiv.
in praesidium relictusCurt.
daher bildlich
in praesidio collocatusCic.
in praesidio fuitNep.
B)jeder Ort, den man mit Soldaten besetzt, Hügel, Lager usw., der Posten, die Linien, die Schanze
pr. GalliarumEutr.
cum legio praesidium occupavissetCaes.
in praesidiis esseCic.
intra praesidia Pompei esseCaes.
praesidium regium expugnatum estTac.
praesidio decedere, vom P. weggehen, desertierenLiv.
so auch propter metum praesidium relinquere (verlassen)Cic.
pr. tutariLiv.
pr. communire, verschanzenLiv.
intra sua praesidia se recipereNep.
praesidia Romana intrareTac.
bildlich
vetat Pythagoras iniussu imperatoris, id est dei, de praesidio et statione vitae decedereCic.
vigilantem consulem de rei publicae praesidio demovere volunt, von seinem Posten als Staatsoberhaupt verdrängenCic.
C)jedes Hilfsmittel
a)überhaupt
quaerere sibi praesidiaCic.
magnum sibi praesidium ad beatam vitam comparareCic.
quod satis esset praesidii, alles zum Lebensunterhalt und zur Sicherheit NötigeNep. Them. 8, 5
b)insbesondere: ein medizinisches Hilfsmittel, eine ArzneiPlin. 22, 90und andere
Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:
praesidium, ī, neuter praeses, defence, protection, guardianship, help, aid, assistance
proficisci praesidio suisNep.
amicitiam populi R. sibi praesidio esse oportereCaes.
tectus praesidio firmo amicorumCic.
Ut meae stultitiae in iustitiā tuā sit aliquid praesidiTer.
Veneris praesidio feroxHor.
A guard, escort, convoy, garrison
ad iudicium cum praesidio venitCic.
omnium bonorum praesidio ornatusCic.
servorum praesidio utiCic.
regaleHor.
occupatoque oppido, ibi praesidium conlocat, garrisonCaes.
(turrīs) praesidiis firmare, with troopsSall.
praesidium dedit, ut tuto perveniret, escortNep.
praesidium ex arce expellere, garrisonNep.
praesidia interficere, troopsNep.
praesidia custodiasque disponere, picket guardsCaes.
galeatumIuv.
O et praesidium et dulce decus meumHor.
quantum Praesidium perdisVerg.
An occupied place, post, station, intrenchment, fortification, camp
in praesidio conlocatus, on guardCic.
qui propter metum praesidium relinquit, leaves his postCic.
praesidio discedereLiv.
procul in praesidio esseNep.
praesidium occupare et munireCaes.
milites in praesidiis disponereCaes.
in praesidiis esse, with the armyCic.
Aid, help, assistance
quod satis esset praesidi dedit, what was needful for his support and safetyNep.
quaerere sibi praesidia periculisCic.
me biremis praesidio scaphae Tutum . . . Aura feretHor.
fortissimum pudorisCic.
aliunde rerum exspectanda tuarum Praesidia, encouragementIuv.
Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu