Adjektiv 3. Dekl. einendig (i-Dekl.)
pār paris
Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch:
pār, paris, gleichkommend, gleich angesichts des Verhältnisses gewisser Eigenschaften
I)einem anderen
A)im Allgemeinen
a)adjektivisch
pari intervalloCaes.
mons pari tractu, in gleicher RichtungSall.
par similisque ceterisSall.
similia omnia magis visa hominibus, quam pariaLiv.
est finitimus oratori poëta ac paene parCic.
aliquid pari atque eadem in laude ponereCic.
prima pares ineunt gravibus certamina remisVerg.
pares vetere proverbio cum paribus facillime congregantur, gleich und gleich gesellt sich gernCic. de sen. 7
und so
ut solent pares facile congregari cum paribusAmm. 28, 1, 58
mit in und Ablativ
ut sint pares in amore et aequalesCic.
mit Ablativ, in usw., an usw.
libertate esse parem ceterisCic.
eloquentiā parem habuisse neminemCic.
pares aetate ministriVerg.
par annisOv.
ambo aevo cantuque paresNemes.
dafür poetisch
cantare pares, sich gleich im GesangVerg. ecl. 7, 5
aber
in qua par facies nobilitate suā est, mit usw.Ov.
scalae pares moenium altitudineSall. fr.
mit Genitiv
aetatis mentisque pares, im usw.Sil.
aber
cuius paucos pares tulit, ihm gleicheCic.
mit ad und Akkusativ = in Bezug auf usw., in usw.
homo par ad virtutemLiv.
mit Dativ
hominem cuivis summorum tuae aetatis vel ingenio vel industriā vel famā paremCic.
Superlativ
forma virtutei (Dativ) parisuma fuitCorp. inscr. Lat. 1, 30
parissumi estis hibusPlaut. Curc. 506
mit cum und Ablativvergleiche Fabri Sall. Iug. 14, 9
erant ei quaedam ex his paria cum CrassoCic.
quem tu parem cum liberis tuis fecisti, deinen Kindern gleichgestellt hastSall.
mit inter se
eas (virtutes) esse inter se aequales et paresCic.
mit folgenden Vergleichungspartikeln, wie par atque (oder ac)Plaut.Cic.und andere
etCic.
quamLiv.Spätlateiner
b)substantivisch
α)generis communis
der (die) gleiche, der Genosse, die Genossin
opulentus par, Tischgenosse, Tischnachbar, PartnerPlaut.
infans cum paribus (Gespielen) inquinata sumPetron.
und besonders der Gatte, die Gattin
accumbit cum pare quisque suoOv.
serpens parem quaerensHyg.
β)neutrum
αα)das Gleiche, Gleiches
pari par responderePlaut. oder paria paribus respondere, Gleiches mit Gleichem erwidernCic.
par pari respondere, bar bezahlenCic.
par pro pari referre, Gleiches mit Gleichem vergeltenTer. Cic. ep.
paria facere, die Rechnung ausgleichenSen.
aber
paria facere cum rationibus domini, die Rechnungen des Herrn gehörig abschließenColum.
und so bildlich
velut paria secum facere (von der Natur), sich durch sich selbst gleichsam bezahlt machenPlin.
cotidie cum vita paria facere, Abrechnung haltenSen.
paria facere cum influentibus negotiis, zum Abschluss bringen, rein aufarbeitenSen.
pro tanto munere paria accipiendo facere, ein so gr. Gesch. schon durch die Annahme vollständig gleichmachenSen.
poteram tecum et hāc Maecenatis sententiā parem facere rationem, konnte dich durch diesen G. des M. vollständig bezahlt machenSen.
paria pessimis audere, den Schlechtesten es gleichzutun suchenSen.
par impar ludere, Gleich und Ungleich (Gerade und Ungerade) spielen, ein KinderspielHor. sat. 2, 3, 248Aug. bei Suet. Aug. 71, 4
ex pari, auf gleiche WeiseSen. ep. 59, 14
ββ)das Paar
gladiatorumCic.
tria aut quattuor paria amicorumCic.
par consulumVell.
par nobile fratrumHor.
par columbarumOv.
par oculorumSuet.
scyphorum paria compluraCic.
dua (so!) paria tabularumCorp. inscr. Lat. 3. p. 951 lin. 20
B)insbesondere
1)jemandem gewachsen, gleich stark
a)adjektivisch
alicuiCaes.
par Atlanti viribusOv.
adhuc pares non sumus (fletui)Cic.
adversus victoresIustin.
nec enim erat ad vim apertam parLiv. 1, 5, 7
par in (zum) adversandumLiv. 22, 35, 4
mit Ablativ
ut me haud par estPlaut.
ut par erat tuā singulari bonitateCic.
armis se parem existumareSall.
absolut
universos pares esseNep.
b)substantivisch: der GegnerOv.
nec quemquam aspernari parem, qui se offerretLiv.
habeo parem, quem das, HannibalemLiv.
2)bildlich: entsprechend, angemessen, schicklich und dergleichen
par conubium, ebenbürtige EheCatull.
ut par estLucr.Cic.
ut constantibus hominibus par eratCic.
erit rebus par oratioCic.
feceris par tuis ceteris factis, si etc.Plaut.
par estLucr.Catull.und andere, mit folgendem AcICic.und andere, mit folgendem ut und KonjunktivPlaut.
II)sich selbst gleich, gleich stark in irgendeiner Eigenschaft
ut par sis in utriusque orationis facultateCic.
animo ac viribus parLiv.
☞Nominativ Femininum parisAtta com. 14 (p. 162 R.²)
Ablativ gewöhnlich pari, aber auch cum pare (Genossen oder Gatten)Cic. post red. in sen. 17Sen. de ira 2, 34, 1Ov. fast. 3, 193 und 526; 4, 98, sine parePlin. 8, 79
adjektivisch
pare sacrificioCapit. Maximin. 24, 7Charis. 26. 21Prisc. 7, 10
Charlton T. Lewis, An Elementary Latin Dictionary:
pār, paris, ablative parī (rarely as substantive pareCic.Ov.), adjective 1 PAR-, equal
vita beata . . . par et similis deorumCic.
est finitimus oratori poëta ac paene parCic.
pares in amore et aequalesCic.
pares eiusdem generis munitiones, of equal sizeCaes.
similia magis quam pariaLiv.
peccata, equally criminalHor.
ingenia iuraCic.
hi (equites), dum pari certamine res geri potuit, etc., i.e. horsemen against horsemenCaes.
cui repugno, quoad possum, sed adhuc pares non sumus, i.e. not equal to the taskCic.
pari proelio, indecisiveNep.
pares validaeque miscenturTac.
cantare pares, peers in songVerg.
quem ego parem summis Peripateticis iudicoCic.
isti par in bello gerendoCic.
anseribus, as large asIuv.
prodigio par, i.e. extremely rareIuv.
Responsura par fama labori, meetHor.
effugit imago, Par levibus ventis, likeVerg.
cuius paucos pares haec civitas tulit, equalsCic.
vestrae fortitudinisPhaedr.
In quā par facies nobilitate suāOv.
par cum ceteris fortunae condicioCic.
quem tu parem cum liberis tuis fecistiSall.
artīs constituere inter se parīsCic.
cum par habetur honos summis et infimisCic.
haudquaquam par gloria sequatur scriptorem et auctorem rerumSall.
quos in parem iuris condicionem atque ipsi erant, receperuntCaes.
neque mihi par ratio cum Lucilio est ac tecum fuitCic.
in quo offensae minimum, gratia par, ac si prope adessemusSall.
Equal, a match
quibus ne di quidem immortales pares esse possintCaes.
quod neque se parem armis existimabatSall.
Non sumus pares, not on an equalityIuv.
habebo parem, quem das, Hannibalem, an adversaryLiv.
sequitur parem, i.e. with equal speedOv.
Equal, well-matched, suitable
rebus ipsis par et aequalis oratio, adequateCic.
ut coëat par Iungaturque pari, kindred spiritsHor.
Si qua voles apte nubere, nube pariOv.
Prov.
pares cum paribus facillime congregantur, i.e. birds of a feather flock togetherCic.
In phrases with esse, fit, meet, suitable, proper, right
ita, ut constantibus hominibus par eratCic.
par est ipsum esse virum bonumCic.
sic par est agere cum civibusCic.
dubitans, quid me facere par sitCic.
Repeated with respondeo or refero, like for like, tit for tat
par pari ut respondeasTer.
paria paribus respondimusCic.
Par pro pari referto, give as good as you getTer.
In the phrase, Ludere par impar, to play “even and odd”Hor.
As substantive masculine and feminine a companion, fellow, comrade, mate, spouse
adcumbit cum pare quisque suoOv.
edicere est ausus cum illo suo pari, ut, etc.Cic.
paribus conludereHor.
As substantive neuter, a pair, couple
par illud simile, Piso et GabiniusCic.
par nobile fratrumHor.
columbarumOv.
tria paria amicorumCic.
Text based on data provided by Perseus Digital Library, with funding from The National Endowment for the Humanities. Original version available for viewing and download at http://www.perseus.tufts.edu