103 Plin. nat. 2, 224–235
(106) 224 ↷mirabiliusmirabile F¹fdR¹E¹a id faciunt aquae dulces iuxta mare ut fistulis emicantes. nam nec aquarum naturanatura a ova.S miraculis cessatcessit R². dulces mari invehuntur, leviores haut dubie; ideo et marinae, quarumquarum om.F¹dTR¹E¹a naturanatura est A. -re dT gravior, magis invecta sustinentsustinet F¹dTR¹ap. quaedam vero et dulces inter se supermeantsuper- fusas (pro inuecta) Beda alias, ut in Fucino lacu invectusinuectu R¹a. Iuuencus D². cfr. Madvig adv.I p. 147PitoniusPitonius add. ego ex XXXI 41. Vib. Seq. s. v. amnis, in Lario Adduaardua FEa. -dita R, in Verbannouerbanno AE²S. -ano (D?)v. -anono Fd¹. -amno R²e corr. -ant no E¹d². -ant com a.cfr. 111 131. IX 69 Ticinusticus FdE¹. micus a, in Benacobonaco F¹dR¹E¹. -na a. uenaco R² Mincius, in Sebinnosebinno S coll. III 131. seuinno ADF²av. -irino R. -ino F¹dEH Ollius, in Lemannolemnano F. lemano R¹va. H Rhodanus: hic trans Alpis, superiores in Italia, multorummutiorum F¹R¹Eao miliummilitum ATo transitu hospitalihospitali A. -lis DRaoS. -les r v. cfr. § 118. V 165 suas tantum nec largiores quam intulere aquas evehentes. proditum hoc et in Oronte amne Syriae multisque aliis. 225cfr. Plin. XXXI 55. Verg. ecl. X 1.4. 5. Mela II 117. Sen. NQ III 26, 5. Timaeus ap. Antig. hist. mir. 140 (155). Sol. 5, 16. – (15) Strabo VI p. 275. 270. 271; VIII p. 389. (Herodot. VI 76). Ov. met. XV 273 sqq. (Sen. NQ III 26, 4). – (19) Strabo V p. 215 init. quidam vero odio maris ipsaipsa ADFaov(J). om.r(?) Dal. subeunt vadauada om.F¹R¹E¹. da a. ipsa uada d, sicutsicuti FRao Arethusa, fons Syracusanus, in quo redduntur iacta in Alpheum, qui per Olympiam fluens Peloponnesiaco litori infunditur. subeunt terras rursusque redduntur Lycus in Asia, Erasinus in Argolica, Tigris in Mesopotamia et, quae in Aesculapi fonte Athenis mersaimmersa E(?)va.S sunt, in Phalerico redduntur. et in Atinateathinate R. attino Ea campo fluvius mersus post XX milia passuum exit et in Aquileiensiaquiliensi F²Rad. equal- F¹ Timavustemnus F¹R¹Ea. 226cfr. Plin. V 72. Tac. hist. V 6. Aristot. meteor. II 3 p. 359a, 17. – (5) Ov. met. XV 313. (Sen. NQ II 20, 3). – (8) Strabo V p. 251. Sil. Ital. VIII 580. – (10. 11) cfr. XXXI 12. (XIII 139. 135). nihil in Asphaltitea phaltita (-pal- FR¹a¹) AFR¹a¹d. -tida a². -to o ludaeae lacu, qui bitumen gignit, mergi potest nec in Armeniae maioris Aretissaaretissa B (D) coll. VI 127. -tisa R. -thisso v. -ssa G. -thusa C(L). aritissa AF²E²J. -sso o. artisa DF¹E¹a. -tesa d. areisa S e Ptol. V 13, 8; is quidem nitrosus pisces alit. in Sallentinosallentino DFD. sale- rv. cfr. § 240. X V 20(M) iuxta oppidum Manduriammanduriam Adv. mund-R². and- or lacus, ad margines plenus, neque exhaustis aquis minuitur neque infusis augetur. in Ciconumcocco- num Ea. quoco- R¹ flumine et in Piceno lacu Velino lignumligno FRa deiectum lapideo cortice obducitur et in Suriosyrio F¹adT. sirio R.cfr. VI 13 Colchidis flumine adeo, ut lapidem plerumque durans adhuc integat cortex. similiter in flumine Silerosilero ll.v(D). -lari B. -ro pG. cfr. III 70. 71. 74 ultra Surrentum non virgulta modo inmersa, verum et foliafolia F²dR²v. uolia A. uolatilia E²q. in R¹. om.r lapidescunt, alias salubrisalu- bria F¹REa potu eius aquae. in exitu paludis Reatinae saxum crescit [etet (om. p) in rubro – enascuntur D³F²R²E²pv.om.r. uncos pos. (H)J. cfr. v. 17 et XIII 139. 135 in Rubro mari oleae virentesque frutices enascuntur]. 227(16) Strabo XVI p. 754. III 172. Lucret. VI 890. – (17) Claudian. carm. min. 26 (49), 19 sqq. Cassiod. var. II 39.Sedsed et pva.D fontium plurimorum natura mira est fervore, idque etiam in iugis Alpium ipsoque in mari interet inter Adva. G. ac inter p. ut inter D³R²S Italiam et Aenariam inin ego. ut in AdE²pv. et in R²S. ut r Baiano sinu et in Liri fluvio multisque aliis. nam dulcis haustus in mari plurimis locis, ut ad Chelidonias insulas etet del.F² Aradumtaradum A. har- R². arabum FEava.C. har- R¹ et in Gaditano oceano. Patavinorum aquis calidis herbae virentes innascuntur, Pisanorum ranae, ad Vetuloniosueto- lonios A. ueluto- FREa in Etruria non procul a mari pisces. in Casinate fluvius appellatur Scatebrastatebra AFR¹a. -era d². stabera d¹, frigidus, abundantior aestate; in eo, ut in Arcadiaarcadia (-cha Ba) FdRaS. -diae rv(J) Stymphali, nascunturenascuntur F²R²va.J. om.R¹ aquatiles musculi. 228Mela II 5. Sol. 7, 2. Augustin. civ. dei XXI 5, 1. Isid. or. XIII 13, 10. – (6-10) Herodot. IV 181. Diodor. XVII 50, 4. 5. Lucret. VI 848. Mela I 39. Ov. met. XV 310. Curtius IV 7, 22. (31). Vib. Seq. (GLm p. 153, 12). cfr. Plin. V 31. (36). in Dodone Iovis fons, cum sit gelidus et inmersas faces extinguat, si extinctae admoveantur, accendit. idem meridie semper deficit, qua de causa ἀναπαυόμενον vocant, mox increscens ad medium noctis exuberat, ab eoab eo om.E¹. ab R¹. a F¹a rursus sensim deficit. in Illyricisillyrico R²S. -riis v supra fontem frigidum expansae vestes accenduntur. Iovis Hammonis stagnumfons (pro stagnum) et frigidus ova. H, interdiuinter diem F¹Ea. -dum R¹ frigidum, noctibus fervet. in Trogodytis fons Solis appellatur dulcis etet om.Dal. circa meridiem maxime frigidus; mox paulatim tepescens adac (pro ad) A noctis mediamedio A. -ium p fervore et amaritudine infestatur. 229(14) Strabo VI p. 271. Paus. II 5, 3. – (15) cfr. Plin. III 151. Padi fons mediis diebus aestivis velut interquiescens semper aret. in Tenedo insulainsulae F¹R¹a fons semper a tertia noctis hora in sextam ab aestivo solstitio exundat, et in Delodelon FRa insula Inopus fons eodem quo Nilusinolus FRa modo acac om.FR¹Ea pariter cum eo decrescit augeturveaugeturque R(?) va.D. contra Timavum amnem insula parva in mari est cum fontibus calidis, qui pariter cum aestu maris crescunt minuunturque. in agro Pitinatepitunate F¹dEa. -tanate R². t???na??? R¹ trans Appenninumapen- ninum F²Rva.S. alpennium F¹dEa fluvius Novanus, omnibus solstitiis torrens, bruma siccatur. 230cfr. Plin. XXXI 13. Vitr. VIII 3, 14. Sen. NQ III 25, 3. 4. Sol. 7, 27. 33, 1. Isid. or. XIII 13, 5. Aristot. hist. an. III 12 p. 519a, 18. Aelian. n. an. VIII 21. – (219, 8) cfr. Plin. XXXI 16 (cfr. Theopomp. fr. 229 Müll.). Aristot. meteor. II 3 p. 359b, 17. Ov. met. XV 329 sqq. (Sen. NQ III 20, 6). Vib. Seq. (GLm p. 149, 16). – (9) Vitr. VIII 3, 20. Athenaeus II 17 p. 42e. Val. Max. I 8 ext. 18. In Falisco omnisomnis ll.G. amnis TSalmant.o. Clitumni amnis zv aqua potapotata R¹Eova.G candidos boves facit, in Boeotia amnis Melas oves nigras, Cephisus ex eodem lacu profluens albas, rursus nigras Peniuspenius AG(S). -nitus orv. -neus (B)H rufasque iuxta Ilium Xanthussanctus F¹a, undead unde suprascr. ex eodem iactu R² et nomen amni. in Ponto fluvius Axiacesaxiaces ego coll. IV 82. (Mela 11 7). astac- ll.v rigatrigat AfdG(J). inri- rS(D). irri- aopv. cfr. vol. IV p. 499 ad XVIII 29 campos, in quibus pastae nigro lacte equae gentem alunt. in Reatino fons Neminieneminiae AG. -niea D. -nia v(Dal.) appellatus alio atque alio loco exoritur, annonae mutationem significans. Brundisi in portu fons incorruptasincorruptas AdE²v(J). -tas in spira F²D. -ta in spira r. -ta spera op. -tas semper zS praestat aquas navigantibus. Lyncestislyncestis v. linc- AF²E²o ling- R¹. in ling- R². lingentis r aqua quae vocatur acidula vini modo temulentos facit; item in Paphlagonia etet om.FdR¹E¹a in agro Caleno. 231cfr. Plin. XXXI 16. 26. Vitr. VIII 3, 16. Sen. NQ III 25, 1. (Ov. met. XV 332). Strabo VIII p. 389. Sol. 7, 12. Androantro R². in andro va. S inin del.F². om.R nsula temploin templo R² Liberi patris fontem nonis Ianuariis semper vini saporemsapore va.S(J) funderefundere ego. fluere ll.v. cfr. XXXVII 202 extr. Mucianus ter consul credit. diesdios E(?)dva.J θεοδοσίαtheodosia AdEpH. tedo- v. tecno- B. theudosie R. theodesia (thaeo-F². haeo- F¹) r.θεοδαίσιαWelcker ad Philostr. p. 356 vocatur. iuxta Nonacrimnonacrina (na e corr.) R². -inam va. B inin om.Rva. H Arcadiaarchadie R. -cadiae va. H Styx, nec odore differens nec colore, potapota ego. epota ll.v ilico necat; item in Liberosolibroso E(?)H. beroso F²d²v. -sa A. embroso p Taurorum colle tres fontes sine remedio, sine dolore mortiferi. in Carrinensicarinense F. carrensi a. -rriniensi R². -rrimensi coni.H Hispaniae agro duo fontes iuxta fluunt, alter omnia respuens, alter obsorbensobsorbens AR². abs- DF²dv(J). nas- F¹. res- Eap. so- R¹S.cfr. IX 131. XI 117. XXVII 15 et Fels p. 74. in eadem gente aliusalueus F² aurei coloris omnes ostendit pisces, nihil extra illam aquamaquam ceteris E³va.S differentes. 232Plin. ep. IV 30, 2. – (220, 2) cfr. Plin. V 140. – (4) Tac. ann. II 54. in Comensi iuxta Larium lacum fons largus horis singulis semper intumescitintumescentibus (-sc??? F¹) ac F¹R¹E¹a ac residitresidit AF¹S. -sidet F²dE²pv. -sedit r. in Cydoneacydonea AH (J). cfr. IV 61. -nia DfdEC. cid- a. lid- R². cidonie R¹. -na p. cynonia v insula ante Lesbum fons calidus vere tantum fluit. lacus Sannaussannaus Rdva. B(S). sonn- A. ann- r. inn- f. sinn- B in Asia circacircumnascente E²va. S nascente absinthio inficitur. Colophone in Apollinis Clarii specu lacuna est, cuius potu mira redduntur oracula, bibentium breviore vita. amnes retro fluere et nostra vidit aetas Neronis principis supremissupremis ll. G(S). annis su- E³v (L), sicut in rebus eius rettulimus. 233(8) Lucret. VI 841. – (12) cfr. Plin. XXXVI 130. – (15) cfr. Plin. XXXI 81. Iam omnes fontes aestate quam hieme gelidiores esse quem fallit? sicut illa permira, naturae opera, aes ac plumbum in massa mergi, dilatatum fluitare, eiusdemque ponderis alia sidere, alia invehi, onera in aqua facilius moveri, Syriumsyrium R². cfr. XXXVI 130 (B). scy- H. tinereum R¹. tyreum (-raeū F) r. tir- p. thyrr- v lapidem quamvis grandem innatare eundemque comminutum mergi, recentia cadavera ad vadum labi, intumescentia attolli, inania vasa baud facilius quam plena extrahi; pluvias salinis aquasaquis adfo dulcioresutiliores R(?) C e coni. B esse quam reliquas, nec fieri salem nisi admixtis dulcibus; 234Aristot. probl. 23, 15. 32. Plut. qu. conv. I 9 p. 627c. – (17) Aristot. 1. 1. 26, 57. – (18) Plut. aet. phys. 12 p. 914. 915. Oppian. hal. V 638. 646. - (20) Beda n. r. 35. marinas tardius gelarigelari Ay. -re rv. cfr. Rück 2 p. 310, celerius accendi; hiemehie F¹E¹. hi R¹. hy a. himum R² mare calidius esse, autumnaleautumno F²ova.S salsius; omne oleo tranquillari, et ob id urinantes ore spargere, quoniam mitiget naturam asperam, lucemque deportet; nives in alto mari non cadere; cum omnis aqua deorsum feratur, exilire fontes atque etiam in Aetnaeaethnae F². ethne R²a. ???ne Ri radicibus, flagrantisflagrantes R² in tantum, ut quinquagena, centenaet cen- tena E²opva.S milia passuum harenas flammarum globoglobo ADFdTBrot.(J). -bos REaz. -bus opv (S) eructet.
(107) 235(4) cfr. Plin. XXXVI 181. (Dio Cass. XXXVI 3a). – cfr. Sol. 21, 4. – (9) cfr. Plin. XXXV 179. Diosc. I 101. Strabo XV p. 743.namqueiamque dTpva.S(J) etet om.p ignium, quod est naturae quartum elementum, reddamus aliqua miracula, sed primum ex aquis.