Scaena 1 Plaut. Trin. 223–275a

223Multás res simítu in meó corde vórso,

multum ín cogitándo dolórem indipíscor:

225egomét me coquo ét macero ét defetígo,

magíster mihi éxercitór animus núnc est.

sed hóc non liquét neque satís cogitátumst,

utrám potius hárum mihi ártem expetéssam,

utram aétati agúndae arbitrér firmiórem:

230amórin med án rei opsequí potius pár sit,

utra ín parte plús sit volúptatis vítae

ad aetatem agundam.

de hac ré mihi satis haú liquet; nisi hóc sic faciam, opínor,

ut utrámque rem simul éxputem, iudéx sim reusque ad eám rem.

235ita fáciam, ita placet; omniúm primum

Amóris artis eloquar quem ad modum expediant.

numquam Ámor quemquam nisi cúpidum hominem

postulát se in plagas conícere:

238aeos cúpit, eos consectátur;

súbdole blanditur ab re cónsulit,

239ablandíloquentulus, harpagó, mendax,

240cuppés, avarus, élegans, despoliator,

240alatebrícolarum hominum córruptor,

blandus inops célatum indagátor.

241anam quí amat quod amat quom éxtemplo

saviís sagittatis pérculsust,

ílico rés foras lábitur, líquitur.

„dá mihi hoc, mél meum, sí me amas, si aúdes“.

245ibi ille cuculus: „ocelle mi, fiat:

ét istuc et si ámplius vís dari, dábitur.“

ibi ílla pendentém ferit: iam amplius orat;

nón satis id ést mali, ni ámplius étiam,

quód ecbibit, quód comest, quód facit súmpti.

250nóx datur: dúcitur fámilia tóta,

véstiplica, unctor, auri custos, flabelliferae, sandaligerulae,

cantrices, cistellatrices, nuntii, renuntii,

raptóres panis et peni;

fit ípse, dum illis comis est, inóps amator.

255haec égo quom ago cúm meo animo ét recolo,

ubi quí eget, quam preti sít parvi:

apagé te, Amor, nón places níl te utor;

quamquam íllud est dúlce, esse ét bibere,

Amór amara dát tamen, satis quod aegre sit:

260fugit fórum, fugitat suos cógnatos,

fugat ípsus se ab suo cóntutu,

neque eúm sibi amicum vólunt dici.

millé modis, Amor, ignórandu's ,

procul abhibendu's atque abstandu's ,

265nam qui ín amorem praecípitavit,

peiús perit quasi saxó saliat:

apagé te, Amor, tuas res tíbi habeto,

Amor, míhi amicus ne fúas umquam;

sunt támen quos miseros máleque habeas,

270quos tíbi obnoxios fecísti.

certúmst ad frugem adplicáre animum,

quamquam íbi labos grandis cápitur.

boni síbi haec expetúnt, rem, fídem, honorem,

gloriam ét gratiam: hoc probis prétiumst.

275eo míhi magis lubet cum próbis potius

275aquam cum ímprobis vivere vánidicis.