7 Cic. Mil. 16–20

16 ↷Domidomi HEδ, Schol.: domui TW suae nobilissimus vir, senatus propugnator atque illis quidem temporibus paene patronus, avunculus huius iudicis nostri fortissimi viri, M. Catonis, tribunus plebis M. Drusus occisus est. Nihil de eius morte populus consultus estest (post cons) ΣBH: om. cett., nulla quaestio decreta a senatu est. Quantum luctum fuisse in hac urbefuisse in hac urbe ΣBH: in hac urbe fuisse cett. a nostris patribus accepimus, cum P. Africano domi suae quiescenticonquiescenti Schol illa nocturna vis esset inlata? Quis tum non ingemuitingemuit ΣBHw: gemuit ETδ, quis non arsit dolore, quem immortalem, si fieri posset, omnes esse cuperent, eius ne necessariam quidem exspectatam esse mortem? Num igitur ulla quaestio de Africani morte lata est? Certe nulla. Quid ita? 17Quia non alio facinore clari homines, alio obscuri necantur. Intersit inter vitae dignitatem summorum atque infimorum; mors quidem inlata per scelus isdem etisdem et ΣHE: isdem Tδ poenis teneatur et legibus. Nisi forte magis erit parricida, si qui consularem patrem quam si qui humilemqui hum. ΣBH: quis hum. cett. necarit, aut eo mors atrocior erit PP. om. ΣH. Clodi quod is in monumentis maiorum suorum sit interfectusest interfectus Madvig (cf. Zielinski, p. 211) – hoc enim ab istis saepe dicitur – proinde quasi Appius ille Caecus viam munieritmunierit ΣH: muniverit ETδ, non qua populus uteretur, sed ubi impune sui posteri latrocinarentur! 18Itaque in eadem ista AppiaAppia H: Appia via ETδ cum ornatissimum equitem Romanum P. ClodiusClaudius ΣH2 M. Papirium occidisset, non fuit illud facinus puniendum – homo enim nobilis in suis monumentis equitem Romanum occiderat – nunc eiusdem AppiaeAppiae viae H nomen quantas tragoedias excitat! Quaedeficit H in verb. excitat quae RQ (= require, cf. § 67, Phil. vii. 11) usque ad § 37 -terfici (eadem erat lacuna in Cluniacensi) cruentata antea caede honesti atque innocentis viri silebatur, eadem nunc crebro usurpatur, postea quam latronis et parricidae sanguine imbuta est. Sed quid ego illa commemoro? Comprehensus est in templo Castoris servus P. Clodi, quem ille ad Cn. Pompeium interficiendum conlocarat. Extorta est ei confitenti sica de manibus. Caruit foro postea Pompeius, caruit senatu, caruit publico; ianua se ac parietibus, non iure legum iudiciorumque texit. 19Num quae rogatio lata, num quae nova quaestio decreta est? Atqui si res, si vir, si tempus ullum dignum fuit, certe haec in illa causa summa omnia fuerunt. Insidiator erat in foro conlocatus atque in vestibulo ipso senatus; ei viro autem mors parabatur cuius in vita nitebatur salus civitatis; eo porro rei publicae tempore quo, si unus ille occidissetoccidisset Tδ: cecidisset E, non haec solum civitas sed gentes omnes concidissent. Nisi vero, quia perfecta res non est, non fuit puniendapoenitenda T, proinde quasi exitus rerum, non hominum consilia legibus vindicentur. Minus dolendum fuit re non perfecta, sed puniendumpaeniendum E certe nihilo minus. 20Quotiens ego ipse, iudices, ex P. Clodi telis et ex cruentis eius manibus effugi! ex quibus si me non vel meavel mea E: mea Tδ vel rei publicae fortuna servasset, quis tandem de interitu meo quaestionem tulisset?