17 Cic. Cael. 39–42
39Dicet aliquis: „Haec igitur estest igitur T (contra Quintil. ix. 2. 15) discipulina ς (cf. Rep. ii. 19) tua disciplina? sic tu instituis adulescentis? ob hanc causam tibi hunc puerum parensparens tibi hunc puerum ς commendavit et tradidit, ut in amoreamoribus ς atque in voluptatibus adulescentiam suam conlocaret, et utut T ς: om. P πδ hanc tu vitam atque haec studia defenderes?“ Ego, si quissi quis ς g: si quid TB: si qui cett. (variant codd. Quintil.), iudices, hoc robore animi atque hac indole virtutis acac BP πδ, Quintil.: ad (ex adq.) T: atque Halm continentiae fuit ut respueret omnis voluptates omnemque vitae suaesuae vitae ς B cursum in labore corporis atque in atque in] atque ς B animi contentione conficeret, quem non quies, non remissio, non aequalium studia, non ludi, non conviviumconvivium TB: convivia P πδ delectaretdelectaret scripsi: delectarent codd. , nihilqui nihil Halm in vita expetendum putaret nisi quod esset cum laude et cum dignitate coniunctum, hunc mea sententia divinis quibusdam bonis instructum atque ornatum puto. Ex hoc genere illos fuisse arbitror Camillos, FabriciosFabricios ante fuisse hab. T , CuriosFurios B , omnisque eos qui haec ex minimis tanta fecerunt. 40Verum haec genera virtutum non solum in moribus nostris sed vix iam in libris reperiuntur. Chartae quoque quae illam pristinam severitatem continebant obsoleverunt; neque solum apud nos qui hanc sectam rationemque vitae re magis quam verbis secuti sumus sed etiam apud Graecos, doctissimos homines, quibus, cum facere non possent, loqui tamen et scribere honeste et magnifice licebat, aliaalia T ς g2: aliqua P πδ quaedam mutatis Graeciae temporibus praecepta exstiterunt. 41Itaque alii voluptatis causa omnia sapientes facere dixerunt, neque abnec ab ς hac orationis turpitudine eruditi homines refugerunt; alii cum voluptate dignitatem coniungendam putaverunt, ut res maxime inter se repugnantis dicendi dicendi] verborum ς facultate coniungerent; illud unum derectum iter ad laudem cum labore qui probaverunt, prope soli iam in scholis sunt relicti. Multa enim nobis blandimenta natura ipsa genuit quibus sopita virtus coniveret interduminterdum ς, Madvig: et interdum cett,; multas vias adulescentiae lubricas ostendit quibus illa insistere aut ingredi sine casu aliquo acac TB: aut P πδ prolapsione vix posset; multarum rerum iucundissimarum varietatem dedit qua non modo haec aetas sed etiam iam conroborata caperetur. 42Quam ob rem si quem forte inveneritis qui aspernetur oculis pulchritudinem rerum, non odore ullo, non tactu, non sapore capiatur, excludat auribus omnem suavitatem, huic homini ego fortasse et pauci deos propitios, plerique autem iratos putabuntputaverunt T .